
Erasmus+ składa się z trzech akcji: Mobilność edukacyjna, Współpraca na rzecz innowacji i dobrych praktyk oraz Wsparcie reform w obszarze edukacji. Każda z akcji obejmuje projekty zdecentralizowane, o których realizacji decydują narodowe agencje programu Erasmus+, oraz projekty i programy scentralizowane, zarządzane przez Agencję Wykonawczą ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego (EACEA) w Brukseli. Nad całością realizacji programu czuwa Komisja Europejska, która na bieżąco zarządza budżetem oraz określa priorytety, cele i kryteria.
W Polsce Narodową Agencją programu Erasmus+ jest Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, która realizuje akcje zdecentralizowane w ramach pięciu programów sektorowych: Erasmus+ Edukacja szkolna, Erasmus+ Szkolnictwo wyższe, Erasmus+ Młodzież, Erasmus+ Edukacja dorosłych oraz Erasmus+ Kształcenie i szkolenia zawodowe. Sektory te wspierają działania, z których większość do 2013 r. finansowana była w ramach programów „Uczenie się przez całe życie”, „Młodzież w działaniu”, Erasmus Mundus, Tempus, Alfa, Edulink oraz programów współpracy z krajami uprzemysłowionymi w dziedzinie szkolnictwa wyższego.
W przypadku akcji i programów scentralizowanych zarządzanych przez EACEA – Erasmus+ Sport oraz Jean Monnet – Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji prowadzi działalność informacyjną. Pierwszy z tych programów dofinansowuje współpracę partnerską w dziedzinie sportu oraz niekomercyjne europejskie wydarzenia sportowe, drugi wspiera działania dotyczące integracji europejskiej i popularyzacji wiedzy o UE, podejmowane głównie przez szkoły wyższe.
Podstawowe dane liczbowe:
- Z programu skorzysta 4 mln osób, w tym 2 mln studentów, 800 tys. wykładowców, nauczycieli, szkoleniowców, przedstawicieli kadry edukacyjnej i osób pracujących z młodzieżą będzie uczestniczyć w projektach mobilności pracowników;
- 25 tys. partnerstw strategicznych połączy 125 tys. szkół, instytucji kształcenia i szkolenia zawodowego, instytucji szkolnictwa wyższego i kształcenia dorosłych, organizacji młodzieżowych i przedsiębiorstw;
- 150 sojuszy na rzecz umiejętności sektorowych zostanie ustanowionych przez 2 tys. organizatorów kształcenia i szkolenia zawodowego oraz przedsiębiorców;
- 150 sojuszy na rzecz wiedzy zostanie ustanowionych przez 1,5 tys. instytucji szkolnictwa wyższego i przedsiębiorstw.
Struktura programu Erasmus+ obejmuje następuje elementy:
- mobilność osób uczących się i kadry: możliwości podjęcia nauki i/lub zdobycia doświadczenia zawodowego w innym kraju przez studentów i uczniów, praktykantów/stażystów, osoby młode i wolontariuszy, a także nauczycieli akademickich, nauczycieli, osoby prowadzące szkolenia, osoby pracujące z młodzieżą, pracowników instytucji edukacyjnych oraz organizacje społeczeństwa obywatelskiego;
- wspólne studia magisterskie Erasmus Mundus: zintegrowane programy studiów wyższych oferowane przez konsorcja instytucji szkolnictwa wyższego, które przyznają stypendia na cały okres studiów najlepszym studentom studiów magisterskich na całym świecie;
- kredyty dla studentów studiów magisterskich Erasmus+: studenci studiów wyższych z krajów programu mogą ubiegać się o pożyczkę wspieraną w ramach programu w celu podjęcia studiów magisterskich za granicą. Studenci powinni ubiegać się o pożyczki w krajowych bankach lub agencjach udzielających pożyczek studenckich.
W ramach tej akcji kluczowej wspierane są:
- transnarodowe partnerstwa strategiczne mające na celu opracowywanie inicjatyw odnoszących się do jednej lub kilku dziedzin kształcenia, szkolenia i młodzieży oraz promowanie innowacji, wymiany doświadczeń i know-how między różnymi rodzajami organizacji zajmujących się kształceniem, szkoleniem i młodzieżą lub innymi stosownymi dziedzinami. Wspierane są określone działania dotyczące mobilności w zakresie, w jakim przyczyniają się do realizacji celów projektu;
- sojusze na rzecz wiedzy między instytucjami szkolnictwa wyższego a przedsiębiorstwami, które mają na celu propagowanie innowacji, przedsiębiorczości, kreatywności, zatrudnialności, wymiany wiedzy lub nauczania i uczenia się multidyscyplinarnego;
- sojusze na rzecz umiejętności sektorowych, w ramach których wspiera się opracowywanie i prowadzenie wspólnych programów szkolenia zawodowego, programów oraz metod nauczania i szkolenia z wykorzystaniem danych wskazujących trendy w określonym sektorze gospodarki oraz umiejętności niezbędnych w celu wykonywania pracy w jednej lub kilku dziedzinach zawodowych;
- projekty z zakresu budowania potencjału, w ramach których wspiera się współpracę z krajami partnerskimi w dziedzinie szkolnictwa wyższego i młodzieży. Projekty z zakresu budowania potencjału mają na celu wspieranie procesów modernizacji i umiędzynarodowienia organizacji/instytucji i systemów. Niektóre typy projektów z zakresu budowania potencjału wspierają działania dotyczące mobilności w zakresie, w jakim przyczyniają się one do realizacji celów projektu;
- platformy informatyczne, takie jak eTwinning, portal School Education Gateway, Elektroniczna platforma na rzecz uczenia się dorosłych w Europie (EPALE) oraz Europejski Portal Młodzieżowy, oferujące wirtualną przestrzeń współpracy, bazy danych dotyczące możliwości, udział we wspólnotach praktyków oraz inne usługi online dla nauczycieli, osób prowadzących szkolenia, praktyków w dziedzinie edukacji szkolnej i edukacji dorosłych oraz dla osób młodych, wolontariuszy i osób pracujących z młodzieżą w Europie i poza jej granicami.
W ramach tej akcji kluczowej wspierane są:
- wiedza w dziedzinie kształcenia, szkolenia i młodzieży do celów kształtowania i monitorowania polityki opartej na wynikach badań, w szczególności:
- analiza dotycząca poszczególnych krajów i analiza tematyczna, m.in. poprzez współpracę z sieciami akademickimi;
- partnerskie uczenie się i oceny koleżeńskie/środowiskowe za pomocą otwartych metod koordynacji w dziedzinie kształcenia, szkolenia i młodzieży;
- inicjatywy na rzecz polityki innowacyjności mające na celu pobudzanie rozwoju innowacyjnej polityki wśród zainteresowanych stron oraz umożliwianie organom publicznym badania skuteczności innowacyjnych polityk w sytuacjach rzeczywistych na podstawie solidnych metod oceny;
- wsparcie narzędzi polityki europejskiej w celu zwiększenia przejrzystości oraz ułatwienia uznawania umiejętności i kwalifikacji, a także w celu transferu punktów zaliczeniowych, aby wspierać zapewnianie jakości, poświadczanie uczenia się pozaformalnego i nieformalnego, zarządzanie umiejętnościami i poradnictwo. Akcja ta obejmuje również wsparcie sieci, które ułatwiają ogólnoeuropejskie wymiany, mobilność edukacyjną i zawodową obywateli oraz rozwój elastycznych ścieżek kształcenia obejmujących różne dziedziny kształcenia, szkolenia i w zakresie młodzieży;
- współpraca z organizacjami międzynarodowymi dysponującymi uznaną wiedzą fachową i zdolnościami analitycznymi (takimi jak OECD i Rada Europy) w celu zwiększenia wpływu i wartości dodanej polityk w dziedzinie kształcenia, szkolenia i młodzieży;
- dialog z zainteresowanymi stronami, promowanie polityki i programu z udziałem organów publicznych, organizatorów i zainteresowanych stron działających w obszarze kształcenia, szkolenia i młodzieży w celu upowszechniania wiedzy na temat europejskiej agendy politycznej, w szczególności strategii „Europa 2020”, ET 2020, strategii UE na rzecz młodzieży, a także zwiększania zewnętrznego wymiaru europejskiej polityki w dziedzinie kształcenia, szkolenia i młodzieży. Działania te mają kluczowe znaczenie dla rozwoju zdolności zainteresowanych stron do aktywnego wspierania realizacji strategii politycznych poprzez pobudzanie wykorzystywania wyników programu i wywieranie wymiernego wpływu.
W ramach działań Jean Monnet wspierane będą:
- akademickie moduły, katedry i centra doskonałości mające na celu pogłębianie nauczania w ramach studiów w zakresie integracji europejskiej stanowiących część programu nauczania instytucji szkolnictwa wyższego oraz prowadzenie, monitorowanie i nadzorowanie badań nad treściami dotyczącymi UE, również w odniesieniu do innych poziomów kształcenia, takich jak doskonalenie zawodowe nauczycieli i kształcenie obowiązkowe. Akcje te mają również na celu zapewnienie dogłębnego kształcenia w zakresie integracji europejskiej osobom mającym w przyszłości zawodowo zajmować się dziedzinami, na które rośnie zapotrzebowanie na rynku pracy, a jednocześnie mają one na celu wspieranie młodego pokolenia nauczycieli i badaczy z zakresu integracji europejskiej, zapewnianie im doradztwa i opieki pedagogicznej;
- debata polityczna ze światem akademickim wspierana poprzez: a) sieci mające na celu wzmocnienie współpracy między różnymi uniwersytetami w całej Europie i na świecie, wspieranie współpracy i stworzenie platformy wymiany specjalistycznej wiedzy z podmiotami publicznymi i służbami Komisji na tematy o istotnym znaczeniu dla UE; b) projekty z zakresu innowacji i wzajemnego inspirowania się oraz upowszechniania treści dotyczących UE służących pobudzaniu dyskusji, refleksji nad kwestiami dotyczącymi UE oraz zwiększaniu wiedzy o UE i zachodzących w niej procesach;
- wsparcie stowarzyszeń w celu organizowania i prowadzenia działalności statutowej stowarzyszeń zajmujących się studiami nad UE i kwestiami dotyczącymi UE oraz w celu informowania opinii publicznej o faktach dotyczących UE wraz ze zwiększaniem europejskiej aktywności obywatelskiej.
W ramach działań Jean Monnet zapewniane będą dotacje na działalność wyznaczonym instytucjom, które realizują cele o znaczeniu europejskim oraz organizują badania i konferencje mające na celu dostarczenie decydentom nowych informacji i konkretnych sugestii.
W ramach akcji w dziedzinie sportu wspierane będą:
- współpraca partnerska mająca na celu promowanie uczciwości w sporcie (antydoping, walka z ustawianiem wyników zawodów sportowych, ochrona małoletnich), wspieranie innowacyjnych podejść do wdrażania zasad UE dotyczących dobrego zarządzania w sporcie, strategii UE w dziedzinie włączenia społecznego i równości szans, zachęcanie do uczestnictwa w aktywności sportowej i fizycznej (wspieranie wdrażania wytycznych UE dotyczących aktywności fizycznej, wolontariatu, zatrudnienia w sporcie, a także kształcenie i szkolenie w sporcie) oraz wspieranie wdrażania wytycznych UE dotyczących kariery dwutorowej sportowców; Współpraca odbywa się również w formie współpracy partnerskiej na mniejszą skalę, której celami są wspieranie włączenia społecznego i równości szans w sporcie, popularyzacja tradycyjnych europejskich sportów i dyscyplin, wspieranie mobilności ochotników, trenerów, menedżerów oraz kadr niekomercyjnych organizacji sportowych, a także ochrona sportowców, zwłaszcza najmłodszych, przed zagrożeniami dla zdrowia i bezpieczeństwa poprzez polepszenie sposobów szkolenia i warunków rozgrywania zawodów.
- niekomercyjne europejskie imprezy sportowe, w ramach których przyznaje się dofinansowanie na rzecz poszczególnych organizacji odpowiedzialnych za przygotowanie i organizację danej imprezy oraz za działania następcze. Działania w tym zakresie obejmują organizację działań szkoleniowych dla sportowców i wolontariuszy w okresie poprzedzającym imprezę, ceremonii otwarcia i zamknięcia, zawodów sportowych, działań towarzyszących imprezie sportowej (konferencji, seminariów) oraz realizację działań związanych ze skutkami danej imprezy, takich jak ewaluacje / oceny lub działania następcze;
- lepsze wykorzystanie wyników badań w kształtowaniu polityki dzięki badaniom; gromadzeniu danych, badaniom ankietowym; sieciom; konferencjom i seminariom, za pośrednictwem których upowszechnia się dobre praktyki z krajów programu i organizacji sportowych i które wzmacniają sieci na szczeblu UE tak, by członkowie tych sieci na szczeblach krajowych korzystali z synergii i wymiany ze swoimi partnerami;
- dialog z właściwymi europejskimi zainteresowanymi stronami, w ramach którego głównym wydarzeniem jest coroczne Forum Sportowe UE oraz wsparcie na rzecz imprez sportowych związanych z prezydencją, organizowanych przez państwa członkowskie UE sprawujące prezydencję UE. Stosownie do potrzeb można również organizować inne doraźne spotkania i seminaria w celu zapewnienia optymalnego dialogu z zainteresowanymi stronami w dziedzinie sportu;
Do krajów uczestniczących w programie należą:
- państwa członkowskie Unii Europejskiej;
- państwa EFTA/EOG: Islandia, Liechtenstein, Norwegia;
- państwa kandydujące do UE: Turcja, Była Jugosłowiańska Republika Macedonii.
Szczególne znaczenie w realizacji programów i projektów w ramach programu Erasmus+ przypisywane jest:
W programie Erasmus+ bardzo duży nacisk położony jest na współpracę z krajami partnerskimi, przede wszystkim w dziedzinie szkolnictwa wyższego i młodzieży.
W ramach programu Erasmus+ wspierane są unijne narzędzia przejrzystości i uznawalności dotyczące umiejętności i kwalifikacji.
do materiałów edukacyjnych, dokumentów i mediów opracowanych w ramach działań finansowanych ze środków programu Erasmus+.
Umożliwiają one organizacjom uczestniczącym w programie informowanie o wynikach i rezultatach uzyskanych w ramach projektów oraz dzielenie się nimi, co przedłuża wpływ projektów i zwiększa ich trwałość.
co oznacza ułatwienie dostępu osobom uczącym się pochodzącym ze środowisk w niekorzystnej sytuacji i o mniejszych szansach w porównaniu z rówieśnikami.
Aby umożliwić wszystkim osobom biorącym udział w programie korzystanie w pełni z możliwości rozwoju osobistego i zawodowego oraz uczenia się.
Dowiedz się więcej o programie Erasmus+: