Aktualności

W jaki więc sposób zaplanować i zrealizować przygotowanie w projektach mobilności, aby przyniosło oczekiwane rezultaty?

Zasady przygotowania uczestników
Zakres i forma działań przygotowawczych będą różne w zależności od specyfiki danego projektu, charakteru wyjazdu szkoleniowego oraz potrzeb samych uczestników. Jest jednak kilka podstawowych zasad, którymi należy się kierować:
DLACZEGO? Planując działania, musimy od początku wiedzieć, po co je robimy oraz co mają dać naszym uczestnikom. Ważne jest, by zajęcia nie były tylko przykrym obowiązkiem, ale przede wszystkim wywarły realny wpływ oraz pobudzały ciekawość i komunikację.
KTO? Wszystkie działania przygotowawcze powinny być realizowane przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach. Mogą to być zarówno pracownicy beneficjenta, jak i eksperci zewnętrzni.
KIEDY? Przygotowanie należy przeprowadzić przed mobilnością. Trzeba je również zaplanować w sposób racjonalny, bo zbyt długie rozłożenie w czasie osłabi jego efekty, skumulowanie działań przed samym wyjazdem spowoduje zaś, że jego efektywność będzie niska. Dopuszczalne są także działania uzupełniające w kraju goszczącym, ich realizacja nie może się jednak odbywać kosztem zadań stażowych.
JAK? Sposób przekazywania wiedzy może przyjąć różne formy. Warto sięgać po rozwiązania oparte na odgrywaniu ról bądź łączące naukę z zabawą. Wsparciem w procesie uczenia się są również nowoczesne technologie i wydarzenia branżowe. Wyjście poza schematy typu wykład czy prezentacja może znacznie zwiększyć zaangażowanie i motywację uczestników, a także rozwijać określone postawy i umiejętności społeczne. Przykładowymi działaniami i narzędziami możliwymi do wykorzystania są:

• gry zespołowe (miejskie, planszowe, internetowe itp.);
• samodzielnie wykonane fiszki językowe lub słowniki;
• aplikacje, które nieodpłatnie pozwalają tworzyć quizy (np. Kahoot, Quizizz) bądź zbierać informacje (np. Mentimeter);
• storytelling, film i reportaż;
• udział w targach branżowych lub warsztaty praktyczne u przedsiębiorcy.

Cztery rodzaje przygotowania

FORMALNO-ORGANIZACYJNE
Działania związane z organizacją mobilności są niezwykle istotne, gdyż swym zakresem obejmują kwestie bezpieczeństwa oraz szczególne potrzeby uczestników. Przeprowadzone w sposób przemyślany zapewnią uczestnikom poczucie komfortu oraz pozwolą organizatorom zmniejszyć ryzyko wystąpienia niektórych problemów. W przypadku uczniów należy dodatkowo zadbać o dobrą komunikację z ich rodzicami/opiekunami prawnymi. Do katalogu dobrych praktyk zalicza się m.in.:

• omówienie dokumentów, jakie uczestnicy muszą podpisać i/lub uzupełnić;
• przekazanie informacji o prawach i obowiązkach uczestnika (np. w formie regulaminu);
• przygotowanie pakietu zawierającego najważniejsze informacje o miejscu pobytu, transporcie miejskim, dostępie do internetu itp.;
• przekazanie pełnych informacji kontaktowych;
• omówienie procedur awaryjnych związanych z nieprzewidzianymi sytuacjami (np. odłączenie się od grupy, zgubienie się w mieście);
• zebranie pełnego wywiadu o uczestnikach, w tym informacji o alergiach, chorobach, zażywanych lekach itp.;
• przygotowanie checklisty uwzględniającej np. wykaz rzeczy do zabrania;
• przeprowadzenie szkolenia BHP oraz kursu pierwszej pomocy.

JĘZYKOWE
Konieczność porozumiewania się w języku obcym jest nieodłącznym elementem mobilności, dlatego ważne jest, by uczestnicy zostali wyposażeni w odpowiedni zasób słownictwa, pozwalający im realizować zadania, które czekają na nich za granicą. Przygotowanie lingwistyczne powinno obejmować zarówno główny język stażu/szkolenia (z naciskiem na język zawodowy), jak i podstawy języka kraju goszczącego. Poznanie zwrotów przydatnych w codziennym życiu ułatwi integrację ze współpracownikami i pozytywnie wpłynie na adaptację w nowym środowisku. Realizując ten rodzaj przygotowania, należy pamiętać, że komunikacji w języku obcym często towarzyszy bariera językowa. Zachęcanie do popełniania błędów oraz ugruntowywanie przekonania, że – aby móc się porozumieć – nie trzeba znać języka na bardzo wysokim poziomie, jest zatem – obok gramatyki i słówek – równie ważnym elementem nauki.

KULTUROWE
Przygotowanie kulturowe ma za zadanie zaznajomić uczestnika z kulturą i obyczajami kraju goszczącego. Kwestie kulturowe bywają niedoceniane, tymczasem niezrozumienie różnorodności perspektyw czy zachowań może rodzić problemy, które w pewnych przypadkach są w stanie doprowadzić nawet do przerwania mobilności. Aby uniknąć tego typu sytuacji, należy uczestnikom pokazywać, że inne zachowania niekoniecznie są złe, a po prostu inne i jednocześnie mogą za nimi stać bliskie nam wartości. Warto także pamiętać, że część przygotowania może zostać przeprowadzona w kraju goszczącym w ramach programu kulturowego (np. w formie wycieczek).   

PEDAGOGICZNO-PSYCHOLOGICZNE
Ten rodzaj wsparcia ma na celu mentalne przygotowanie uczestnika do pobytu za granicą oraz odbycia mobilności. Wyjazdowi często towarzyszy stres związany z nową sytuacją oraz tęsknota. W przypadku tego drugiego uczucia należy mieć na uwadze, że może ono dotyczyć nie tylko członków najbliższej rodziny, ale i przyjaciół, partnera, a nawet ukochanego zwierzęcia. Stąd potrzeba organizacji spotkań lub warsztatów w zakresie radzenia sobie z emocjami oraz uwrażliwianie uczestników na siebie nawzajem (może się zdarzyć, że młoda osoba chętniej zwierzy się koleżance lub koledze niż opiekunowi grupy). W tym kontekście w ramach przygotowania pedagogiczno-psychologicznego warto uwzględnić elementy rozwijające kompetencje miękkie, tj. komunikację, odporność na stres, umiejętność pracy w zespole, życzliwość i pozytywne nastawienie do ludzi.

Przygotowanie to inwestycja
Udział w mobilności wymaga otwartości na inne kultury i zwyczaje, elastyczności wobec oczekiwań mentorów i współpracowników oraz umiejętności takich jak samodzielność i kreatywność. To często zupełnie nowa sytuacja, dlatego zadbanie o odpowiednie nastawienie i przekonania uczestnika jeszcze przed wyjazdem powinno zaowocować pozytywnymi doświadczeniami podczas samego pobytu za granicą i sprawić, że w pełni wykorzysta szansę, jaką jest mobilność zagraniczna.

Etap przygotowania – rozpatrywany jako inwestycja, a nie nudna konieczność – może przynieść realne korzyści nie tylko uczestnikom, ale i całemu projektowi. Pamiętajmy zatem o najważniejszych zasadach, ale jednocześnie nie bójmy się sięgać po nowe i inspirujące rozwiązania. Wszyscy bowiem dostajemy jakieś ramy, jednak to od nas samych zależy, co namalujemy na płótnie, jakiej palety barw użyjemy oraz jaki będzie efekt końcowy.

Zainteresował Cię ten tekst?
Przejrzyj pełne wydanie Europy dla Aktywnych 2/2022: