treść strony

Komputer – moja twierdza

W czasach, gdy życie przeniosło się do sieci, warto pomyśleć o tym, jak zabezpieczyć swój komputer lub smartfon. Nie wydając przy tym ani grosza.

  • Zabezpieczenie urządzenia jest ważne, np. gdy korzystacie z płatności mobilnych

    fot. Shutterstock

Ponad połowa komputerów na świecie pracuje pod nadzorem systemu operacyjnego Windows 10. Ceną popularności jest to, że system z Redmond jest na celowniku większości twórców złośliwego oprogramowania. Dziwić może, że Windows 7 i starsze wersje okienek, choć nie są już wspierane przez producenta, nadal są wykorzystywane. Wiąże się to z ryzykiem. Odkrywane są nowe luki umożliwiające atak, a producent już ich nie łata poprzez aktualizacje. Zawsze warto mieć najnowszy i zaktualizowany system operacyjny!

Program antywirusowy
Jeżeli macie zaktualizowany Windows 10, czy konieczne jest instalowanie dodatkowego oprogramowania antywirusowego? Wraz z systemem działa już Defender i nie trzeba robić nic, aby go aktywować. Ma on opinię nieskutecznego, stwarzającego pozory ochrony, wręcz przeszkadzającego w działaniu „prawdziwych” programów antywirusowych. Czy tak jest? Jak wykazują wyniki badań porównawczych niezależnych instytucji, współczesny Defender osiągnął skuteczność w wykrywaniu zagrożeń dorównującą światowej czołówce. Do tego nie wymaga podejmowania dodatkowych działań podczas instalacji czy konfiguracji Windows, nie spowalnia systemu, nie bombarduje irytującymi komunikatami. Żeby przekonać się, że ochrona jest skonfigurowana, wybierzcie:  Start > Ustawienia > Aktualizacje i Zabezpieczenia > Zabezpieczenia Windows.  Program stanowi wystarczającą ochronę dla większości użytkowników, jeżeli jednak uznacie, że potrzebujecie dodatkowych funkcjonalności, Defender zintegruje się z zewnętrznym programem antywirusowym, przyjmując go do swojego panelu.

Czy urządzenia mobilne również wymagają ochrony? O ile użytkownicy smartfonów Apple mogą się czuć bezpieczni (system nie zezwala na instalację aplikacji spoza App Store), o tyle na posiadaczy urządzeń z Androidem czyha więcej niebezpieczeństw. Zabezpieczenie urządzenia jest ważne, szczególnie gdy korzystacie z płatności mobilnych. Niestety, Google Play Protect nie chroni urządzeń z Androidem skutecznie. Wystarczy spojrzeć na ocenę działania programu w kategorii ochrona i użyteczność portalu AV Test (www.av-test.org). Warto przyjrzeć się rankingom aplikacji chroniących przed złośliwym oprogramowaniem i wybrać sprawdzony program.

Kopie zapasowe
Użytkownicy komputerów dzielą się na tych, którzy robią kopie zapasowe i tych, którzy będą je robić. Kopiowanie danych na wypadek, gdyby ich oryginalne wersje uległy uszkodzeniu lub zniszczeniu, wielu kojarzy z dużymi firmami. Jednak o tym, jak cenne są dane na naszych urządzeniach, możecie się przekonać w najmniej spodziewanym momencie (kradzież, zguba, awaria). Najprostszym sposobem na stworzenie kopii zapasowej jest skorzystanie z ogólnodostępnych usług w postaci dysków online oferowanych przez internetowych gigantów. Rozważcie też wykonywanie kopii ważnych plików na nośniku zewnętrznym (dysk przenośny). Bezpłatnym narzędziem ułatwiającym ten proces jest program FreeFileSync (www.freefilesync.org). Podczas pierwszego użycia kopiuje on wszystkie wskazane foldery i pliki do docelowej lokalizacji (dysk zewnętrzny, pendrive), aby przy kolejnych uruchomieniach skopiować tylko te, które uległy zmianie. Proces działa szybko, bez zaangażowania użytkownika. Narzędzie jest dostępne w polskiej wersji językowej.

Wybór przeglądarki
Czas na nasze okno na świat, czyli przeglądarkę internetową. Wielu decyduje się na wyposażenie jej w dodatkowe „moce”, które mogą podnieść jej bezpieczeństwo lub sprawić, że będzie bardziej dbać o naszą prywatność. Wspomniane rozszerzenia można znaleźć w sklepach producentów przeglądarek, a większość jest bezpłatna. W przypadku najpopularniejszej na polskim rynku przeglądarki będzie to adres chrome.google.com. Dostępna tam wyszukiwarka pozwala szybko dotrzeć do wybranego dodatku. Na początek rozważcie instalację rozszerzenia pod nazwą uBlock Origin, mającego ponad 20 tysięcy pozytywnych opinii oraz wersje na inne przeglądarki (Edge, Firefox, Opera). Jego głównym zadaniem jest blokowanie wyświetlania reklam na stronach internetowych przy jednoczesnym umożliwieniu wskazania adresów stron, które cenicie i nie chcecie pozbawiać ich autorów wpływów z reklam. Mniej reklam to mniej elementów multimedialnych do przesłania, a to przekłada się na oszczędność transferu i na szybsze ładowanie stron. Na stosowaniu dodatku zyskuje też poziom bezpieczeństwa komputera, gdyż filtry, z których korzysta uBlock, blokują adresy mogące wyświetlać na stronach elementy informujące o rzekomej infekcji komputera.

Powyższe przemyślenia oczywiście nie wyczerpują tematu, ale mogą stać się punktem wyjścia do podniesienia poziomu cyfrowego bezpieczeństwa.

*Jerzy Dorożko – nauczyciel konsultant, szkoli nauczycieli informatyki i przedmiotów nieinformatycznych (WMODN w Elblągu), uczy w technikum informatycznym.
Marek Wróblewski – nauczyciel konsultant ds. wspomagania nauczycieli w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnej w Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Słupsku.
Obaj eksperci współpracują z programem eTwinning i są autorami licznych webinarów