treść strony

Licealiści walczą z plastikiem

Do sklepu chodzą tylko z ekotorbami. Plastikowe naczynia i sztućce zamienili na porcelanę i metal, a stojące na szkolnych korytarzach baniaki z wodą – na źródełko.

  • fot. Szymon Łaszewski

Uczniowie Niepublicznego Liceum Ogólnokształcącego Montessori w Warszawie realizowali międzynarodowe przedsięwzięcie „Stop z plastikiem w szkole”. – Zaczęło się od udziału licealistów w strajkach klimatycznych – wspomina Anna Zalewska-Žohar, polonistka i wychowawczyni, a zarazem koordynatorka projektu. Choć zaraz przyznaje, że być może te strajki nie poruszyłyby tak uczniów, gdyby w szkole nie organizowano debat na temat zanieczyszczenia planety i nadmiernej konsumpcji. – Pomysł napisania projektu wyszedł od samej młodzieży. Chcieli działać. Pytali: Co możemy zrobić? – dodaje nauczycielka. Wspólnie postawili sobie zadania. Celem przedsięwzięcia była zmiana nawyków dotyczących zużycia plastiku oraz wyjazd i praca w międzynarodowym zespole rówieśniczym.

Zrezygnowali z plastikowych naczyń
Od października 2020 r. 37 licealistów uczęszczało – w ramach realizowanej inicjatywy – m.in. na warsztaty biologiczne, chemiczne, geograficzne. – Musieliśmy na przykład zebrać w lesie śmieci i obliczyć, ile procent plastiku w stosunku do innego rodzaju odpadków znalazło się w workach. Okazało się, że plastik to większość, bo ponad 80%! – podkreśla licealistka Julia Stachiewicz. – Innym razem trzeba było iść do sklepu i zrobić zakupy na śniadanie, obiad i kolację, ale w taki sposób, żeby nie kupić ani grama plastiku! Okazało się to bardzo trudne, bo produkty, które lubimy jeść, najczęściej pakowane są w plastik – dodaje koleżanka Julii Zosia Rozpara.

Po pierwsze – z korytarzy usunęli baniaki z wodą, a w ich miejsce zbudowali źródełko, z którego teraz mogą czerpać wodę do własnych bidonów. Po drugie – uważnie segregują śmieci. Po trzecie – zrezygnowali z jednorazowych naczyń i sztućców, a w szkolnej stołówce jedzą obiady na porcelanowych talerzach, posługując się metalowymi widelcami.

Jak podkreśla koordynatorka, kolejną zaletą udziału w projekcie było rozwinięcie kompetencji językowych i cyfrowych. Licealiści podczas warsztatów nauczyli się m.in. tego, na czym polega moc mediów społecznościowych, jak poprawnie wykonywać zdjęcia, montować filmiki, prowadzić vlogi. W kolejnym roku szkolnym, jesienią 2021 r., młodzież z warszawskiej szkoły pojechała z wizytą do liceum w portugalskim miasteczku Barcelos. Pierwsza grupa – we wrześniu, druga – w październiku.

Licealiści z pierwszej tury ze śmiechem wspominają wizytę na lokalnym targu. – To było królestwo plastiku! Aż oczy bolały! Wykonaliśmy mnóstwo zdjęć, żeby to udokumentować – mówi Zofia Rozpara. Ale młodzi ludzie zwrócili też uwagę na wiele rozwiązań, o jakich w Polsce wciąż można tylko marzyć – np. w portugalskich sklepach przyjmowane są zwroty zużytych, plastikowych butelek. W tym samym czasie druga grupa licealistów przeprowadziła uliczną sondę w Warszawie, a potem te same pytania – o używanie plastiku – powtórzyła przechodniom w Barcelos.

Okazało się, że świadomość ekologiczna w Polsce jest nieco wyższa, natomiast ujawniły się różnice pokoleniowe. – Młodzi ludzie są bardziej świadomi, mniej lekceważą problem. Dorośli w Polsce przyznawali, że zdarza im się używać plastikowych torebek czy butelek, natomiast w Portugalii bywało, że starsi reagowali agresją. Upominali licealistów: „Dajcie spokój z tym ciągłym wymyślaniem o tej ekologii” – tłumaczy Zalewska-Žohar.

W portugalskiej szkole stanęła też instalacja stworzona z plastiku zebranego przez licealistów na portugalskich plażach. Na korytarzach warszawskiej szkoły zaś do dziś wiszą przygotowane przez uczniów plakaty, które zachęcają do zmiany nawyków – rezygnacji z plastiku w życiu codziennym.

Chcą działać dalej
Już wracając z Portugalii, uczniowie zgłaszali: „Chcemy działać dalej!”. I pytali: „Jakie nowe projekty piszemy?”. Zofia Rozpara zainicjowała akcję szycia materiałowych toreb. Licealiści zorganizowali też protest „Nie korzystamy z black friday”, bo ich zdaniem takie promocje bezsensownie napędzają konsumpcjonizm. Uczniowie namawiają do ubierania się w lumpeksach i chodzenia na zakupy z własną torbą. A koordynatorka, słuchając ich, uśmiecha się i mówi: – Oni ten świat zmienią na lepszy.

Przedsięwzięcie „Stop z plastikiem w szkole”, realizowane przez Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące Montessori w Warszawie w ramach projektu Ponadnarodowa Mobilność Uczniów, zostało sfinansowane przez FRSE ze środków Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER).
Czas trwania: sierpień 2020 r. – luty 2022 r. Kwota dofinansowania: 199 475 zł.

Zainteresował Cię ten tekst?
Przejrzyj pełne wydanie Europy dla Aktywnych 3/2022: