treść strony

Niech młodzi decydują – Europe Goes Local

– Lokalni politycy muszą zrozumieć, że praca z młodzieżą jest tak samo ważna jak infrastruktura czy transport publiczny – mówi Eliza Bujalska, wiceburmistrz Mińska Mazowieckiego, która w marcu została ambasadorką inicjatywy Europe Goes Local w Polsce.

  • fot. Archiwum prywatne

MR: Wiceburmistrz Mińska Mazowieckiego zostaje ambasadorką inicjatywy Europe Goes Local w Polsce. Co ta nowa funkcja dla pani oznacza?
EB: To ważna rola, bo przez 15 lat pracowałam z młodzieżą w sektorze pozarządowym, a teraz jestem samorządowcem. Połączenie obu tych światów idealnie wpisuje się w założenia Europe Goes Local, bo to inicjatywa, która ma zrzeszać partnerów zaangażowanych w oddolne projekty młodzieżowe na poziomie gminnym. Praca z młodymi to ważny element rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, ale nie może być realizowany wyłącznie przez organizacje pozarządowe. Tu potrzeba współpracy różnych stron: samorządów, NGO-sów i młodzieży.

Łatwo namówić do tego samorządy?
To największe wyzwanie, jakie przede mną stoi. Bo z jednej strony w Polsce fantastycznie działają organizacje społeczne podejmujące różne inicjatywy młodzieżowe, a z drugiej – niewiele dzieje się w tej kwestii od strony samorządowej. A zgodnie z europejskimi standardami konieczny jest dialog między tymi dwoma graczami. Lokalni politycy muszą zrozumieć, że praca z młodzieżą jest tak samo ważna jak oświata i infrastruktura.

Kiedy pani patrzy na swoich kolegów, samorządowców, widać w nich chęć do działania w tym zakresie?
Sporo trzeba zrobić, by zmienić ich optykę. Oni wiedzą, że polityka młodzieżowa to istotny temat, a jednocześnie – skoro powstają oddolne inicjatywy – nie czują potrzeby, by coś zmieniać. Tymczasem w krajach europejskich coraz częściej prezydenci, burmistrzowie czy radni budują partnerstwa z organizacjami młodzieżowymi. W Polsce, niestety, brakuje miejsc, w których można pracować z młodzieżą.

Ale są przecież młodzieżowe domy kultury, siedziby organizacji pozarządowych, kluby młodzieżowe.
To prawda i tam dzieje się dużo dobrego. Ale to samorządy powinny zapewniać miejsca, w których pracuje się z młodzieżą. Tak jak tworzą szkoły, przedszkola, szpitale. Według Europejskiej Karty Lokalnej Pracy z Młodzieżą, czyli dokumentu, na który powołujemy się w ramach Europe Goes Local, ważne jest włączanie młodych ludzi w tworzenie oferty programowej dla nich samych. W Polsce listę zajęć w młodzieżowych domach kultury przygotowują dorośli. A tymczasem, zgodnie z europejskimi standardami, centra młodzieżowe to nie miejsca, gdzie zapewnia się młodym ludziom rozrywkę – to ma być przestrzeń, którą młodzi wypełniają własnymi inicjatywami. Dorośli im oczywiście towarzyszą, wspierają i pomagają rozwiązywać problemy.

Co jeszcze wpisano do Europejskiej Karty Lokalnej Pracy z Młodzieżą?
Że to, co robią młodzi ludzie, opiera się na ich woli. To nie obowiązkowa szkoła i plan lekcji, którego trzeba się trzymać. Bardzo ważne dla twórców europejskich standardów w zakresie polityki młodzieżowej jest autentyczne zaangażowanie i motywacja młodych. Istotny jest też aspekt włączania. Praca z młodzieżą ma być dostępna i otwarta dla wszystkich, niezależnie od ich pochodzenia czy innych uwarunkowań. Kluczowy jest rozwój osobisty i ogólnospołeczny młodego człowieka, ponieważ dzięki stworzeniu mu odpowiedniej przestrzeni może on w sposób pozaformalny zdobywać różne kompetencje, rozwijać je i otwierać się na inne światy.

Podglądała pani, jak funkcjonują centra młodzieżowe w Szwecji. Jak wrażenia?
Wyjechałam do Göteborga. Pracuje tam część zespołu zajmującego się projektem Europe Goes Local, więc była to świetna okazja, by porozmawiać z samorządowcami i menedżerami centrów młodzieżowych o tym, jak ze sobą współpracują. Szwecja ma w tym dużo większe doświadczenie niż my. Tam lokalni politycy nie zastanawiają się, czy przeznaczyć pieniądze na pracę z młodzieżą, tylko jaką część budżetu na ten cel wygospodarować.

Coś zainspirowało panią tam na tyle, by przeszczepić to na polski grunt?
Ogromne wrażenie zrobiły na mnie wielkopowierzchniowe, piętrowe budynki, w których znajdowały się centra młodzieżowe. Oferowały m.in. sale do prac manualnych z piecem ceramicznym, pracownie gamingowe z nowoczesnym sprzętem komputerowym czy studia, w których młodzież nagrywa muzykę i kręci teledyski. Wszystkie były świetnie wyposażone. Pytałam Szwedów, czy młodzież dba o sprzęt i odpowiedź mnie zaskoczyła. Powiedzieli, że bazują na wzajemnym zaufaniu i nie ma mowy o kradzieżach czy niszczeniu. Bardzo mi się spodobało ich podejście, że to, co oferują młodym ludziom, idzie w parze ze współodpowiedzialnością. I taki poziom dialogu, wypracowania wspólnych zasad i traktowania się po partnersku chciałabym osiągnąć w Polsce.

Eliza Bujalska ma 35 lat. Jest edukatorką, trenerką kompetencji społecznych i koordynatorką projektów międzynarodowych. W rodzinnym Mińsku Mazowieckim założyła Fundację Rozwoju Międzykulturowego EBU. Już jej nie szefuje, bo została polityczką. Doprowadziła do powstania pierwszego Centrum Młodzieżowego „Międzyczas”, które wdraża założenia Europejskiej Karty Lokalnej Pracy z Młodzieżą. Od września 2020 r. jest wiceburmistrzem Mińska Mazowieckiego, zaś od marca 2022 r. – polską ambasadorką inicjatywy Europe Goes Local, która postawiła sobie za cel wzmacnianie społeczności osób pracujących z młodzieżą na poziomie lokalnym.

Europe Goes Local (EGL) to partnerstwo strategiczne realizowane wspólnie przez narodowe agencje programów Erasmus+ i EKS z 26 krajów, Centra Współpracy SALTO i inne organizacje młodzieżowe. Inicjatywa działa od 2016 r. Celem projektu jest budowanie współpracy między władzami administracyjnymi a organizacjami pracującymi z młodzieżą na szczeblu lokalnym. Efektem takich działań powinna być wymiana doświadczeń i dobrych praktyk na arenie europejskiej. W ramach projektu powstała platforma umożliwiająca jej odbiorcom i uczestnikom dialog oraz networking, a także zawierająca szereg możliwości edukacyjnych, propozycji narzędzi i metod przydatnych w pracy z młodzieżą. W ramach partnerstwa organizowane są m.in. webinary, wizyty studyjne, treningi, seminaria. Biorą w nich udział pracownicy młodzieżowi zajmujący się tematyką aktywnego uczestnictwa młodzieży, samorządowcy oraz decydenci szczebla lokalnego i regionalnego. Osoby zainteresowane udziałem w kolejnych wydarzeniach w ramach inicjatywy Europe Goes Local powinny śledzić stronę projektu albo kalendarz szkoleń europejskich na stronie SALTO (www.salto-youth.net/tools/european-training-calendar), gdzie można wnioskować o udział w wydarzeniach EGL.

Zainteresował Cię ten tekst?
Przejrzyj pełne wydanie Europy dla Aktywnych 2/2022: