Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji
Data publikacji: 10.01.2022 r.
Czy na co dzień zastanawiamy się, czym dokładnie oddychamy? Świadomość dotycząca smogu i emisji spalin podobno rośnie, ale z badań przeprowadzonych przez Krakowski Alarm Smogowy wynika, że na terenach wiejskich wciąż jest ona mała.
Krakowski Alarm Smogowy (KAS) organizuje kampanie społeczne na rzecz środowiska, skupia się na badaniach naukowych, sprawdza, jak działają władze i administracja oraz stawia na edukację. Projekt „Clean air curriculum as a base for clean environment” idealnie wpisuje się w ostatnie z wymienionych działań. – Stworzyliśmy program nauczania, który pomaga nauczycielom na wszystkich poziomach edukacji prowadzić ciekawe lekcje z zakresu ekologii. Przygotowaliśmy narzędzia, które można wykorzystywać także w edukacji nieformalnej – cieszy się Magdalena Kozłowska z Krakowskiego Alarmu Smogowego, koordynatorka projektu. – Co najważniejsze, materiały są dostępne na naszej stronie internetowej za darmo. Skorzystać z nich może każdy – dodaje.
Do uczestnictwa w projekcie od razu zgłosiła się Aleksandra Antes-Szewczyk, nauczycielka w jednej ze szkół w Pszczynie (woj. śląskie). – To był naturalny krok, który wynikał z mojej działalności w ramach Polskiego Alarmu Smogowego (ruch antysmogowy zrzeszający lokalne inicjatywy obywatelskie). A Pszczyna to smogowa stolica Polski. Tutaj naprawdę trzeba działać i edukować – wyjaśnia. Zagadnienia, których dotyczą scenariusze lekcji przygotowane w ramach projektu, to m.in. spalanie węgla i drewna w domowych piecach i kominkach, wpływ przemysłu i transportu na zanieczyszczenie powietrza oraz oddziaływanie smogu na zdrowie. Do tego dochodzi film edukacyjny dla najmłodszych.
Jak sugerują autorzy projektu, w trakcie edukacji warto położyć nacisk na kwestie szczególnie dotkliwe dla danego regionu. Nie zawsze jest to jednak proste. – Na terenach wiejskich w okolicach Pszczyny w piecach króluje węgiel. Prowadzenie dyskusji na temat ochrony środowiska z uczniami, w domach których nierzadko znajdują się piece węglowe (i to te najgorsze!), bywało wyzwaniem. Wiele z tych dzieci pochodzi też z rodzin górniczych – dorzuca Antes-Szewczyk, która jest również inicjatorką kampanii społecznej „Nie Dokarmiaj Smoga”.
Nie tylko polski problem
Niska świadomość na temat smogu to kłopot nie tylko Polski. – Nasz projekt był międzynarodowy, partnerzy pochodzili ze Słowacji, z Czech, Rumunii i Hiszpanii. Przykładowo: problemem hiszpańskiej Granady jest duże zużycie biomasy (substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, które ulegają biodegradacji), głównie drewna. Ta kwestia powraca tam ze wzmożoną siłą latem, gdy płoną lasy, dodatkowo zanieczyszczając powietrze – wyjaśnia Magdalena Kozłowska.
Projekt „Clean air curriculum as a base for clean environment” został nagrodzony w konkursie EDUinspiracje 2021 w kategorii Ekologia. Dla KAS jest to szansa na promocję. – Udział w konkursie był okazją do zwrócenia uwagi na problem, którym się zajmujemy. Liczymy, że wygrana przyczyni się do szerszego wykorzystania naszych narzędzi. Chcielibyśmy, żeby jak najwięcej osób mogło z nich czerpać – dodaje koordynatorka projektu.
Walka o zdrowie i planetę
Międzynarodowe projekty, jak ten prowadzony przez KAS, wspierają działalność lokalnych aktywistów i osób chcących żyć w przyjaznym środowisku. Aleksandra Antes-Szewczyk motywuje swoich uczniów do angażowania się w walkę ze smogiem, jest też otwarta na ich inicjatywę w kwestiach ochrony środowiska i przeciwdziałania zmianom klimatycznym. Równocześnie ma świadomość, że mieszkańcy Pszczyny wciąż wymagają edukacji w tym zakresie. Według niej szczególny nacisk powinno się położyć na kwestie zdrowia. Jeśli uczniowie dowiedzą się, jakie problemy zdrowotne niesie ze sobą smog, może w przyszłości zastosują w domach bardziej ekologiczne rozwiązania.
Dla Krakowskiego Alarmu Smogowego projekt „Clean air curriculum as a base for clean environment” był pierwszym międzynarodowym przedsięwzięciem – i stał się wstępem do kolejnych inicjatyw. – Kontynuujemy to partnerstwo. Obecnie pracujemy nad grą na temat smogu, którą będzie można wykorzystywać w szkołach – wyjaśnia Magdalena Kozłowska.
Zrealizowanie projektu było możliwe dzięki temu, że ekologia znalazła się wśród priorytetów programu Erasmus+. Dlaczego ten priorytet jest dzisiaj szczególnie istotny? Magdalena Kozłowska nie ma wątpliwości: – Chodzi o przyszłość naszą i kolejnych pokoleń. To ważne, by Erasmus+ kładł nacisk na ścieżkę ekologiczną i zmianę postaw w tym zakresie, tak byśmy mogli żyć na naszej planecie jak najdłużej.
Szczegóły na: www.krakowskialarmsmogowy.pl.
W międzynarodowym projekcie partnerskim „Clean air...”, realizowanym w ramach programu Erasmus+ w sektorze Kształcenie i szkolenia zawodowe, brali udział uczniowie z pięciu krajów. Czas trwania projektu: 2017-2019 r.
Kwota dofinansowania: 273 362 euro.
Zainteresował Cię ten tekst?
Więcej podobnych znajdziesz w najnowszym numerze Europy dla Aktywnych 4/2021.