treść strony

Alarm smogowy nie przestaje dzwonić

Czy na co dzień zastanawiamy się, czym dokładnie oddychamy? Świadomość dotycząca smogu i emisji spalin podobno rośnie, ale z badań przeprowadzonych przez Krakowski Alarm Smogowy wynika, że na terenach wiejskich wciąż jest ona mała.

  • fot. Shutterstock

Krakowski Alarm Smogowy (KAS) organizuje kampanie społeczne na rzecz środowiska, skupia się na badaniach naukowych, sprawdza, jak działają władze i administracja oraz stawia na edukację. Projekt „Clean air curriculum as a base for clean environment” idealnie wpisuje się w ostatnie z wymienionych działań. – Stworzyliśmy program nauczania, który pomaga nauczycielom na wszystkich poziomach edukacji prowadzić ciekawe lekcje z zakresu ekologii. Przygotowaliśmy narzędzia, które można wykorzystywać także w edukacji nieformalnej – cieszy się Magdalena Kozłowska z Krakowskiego Alarmu Smogowego, koordynatorka projektu. – Co najważniejsze, materiały są dostępne na naszej stronie internetowej za darmo. Skorzystać z nich może każdy – dodaje.

Do uczestnictwa w projekcie od razu zgłosiła się Aleksandra Antes-Szewczyk, nauczycielka w jednej ze szkół w Pszczynie (woj. śląskie). – To był naturalny krok, który wynikał z mojej działalności w ramach Polskiego Alarmu Smogowego (ruch antysmogowy zrzeszający lokalne inicjatywy obywatelskie). A Pszczyna to smogowa stolica Polski. Tutaj naprawdę trzeba działać i edukować – wyjaśnia. Zagadnienia, których dotyczą scenariusze lekcji przygotowane w ramach projektu, to m.in. spalanie węgla i drewna w domowych piecach i kominkach, wpływ przemysłu i transportu na zanieczyszczenie powietrza oraz oddziaływanie smogu na zdrowie. Do tego dochodzi film edukacyjny dla najmłodszych.
Jak sugerują autorzy projektu, w trakcie edukacji warto położyć nacisk na kwestie szczególnie dotkliwe dla danego regionu. Nie zawsze jest to jednak proste. – Na terenach wiejskich w okolicach Pszczyny w piecach króluje węgiel. Prowadzenie dyskusji na temat ochrony środowiska z uczniami, w domach których nierzadko znajdują się piece węglowe (i to te najgorsze!), bywało wyzwaniem. Wiele z tych dzieci pochodzi też z rodzin górniczych – dorzuca Antes-Szewczyk, która jest również inicjatorką kampanii społecznej „Nie Dokarmiaj Smoga”.

Nie tylko polski problem
Niska świadomość na temat smogu to kłopot nie tylko Polski. – Nasz projekt był międzynarodowy, partnerzy pochodzili ze Słowacji, z Czech, Rumunii i Hiszpanii. Przykładowo: problemem hiszpańskiej Granady jest duże zużycie biomasy (substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, które ulegają biodegradacji), głównie drewna. Ta kwestia powraca tam ze wzmożoną siłą latem, gdy płoną lasy, dodatkowo zanieczyszczając powietrze – wyjaśnia Magdalena Kozłowska.
Projekt „Clean air curriculum as a base for clean environment” został nagrodzony w konkursie EDUinspiracje 2021 w kategorii Ekologia. Dla KAS jest to szansa na promocję. – Udział w konkursie był okazją do zwrócenia uwagi na problem, którym się zajmujemy. Liczymy, że wygrana przyczyni się do szerszego wykorzystania naszych narzędzi. Chcielibyśmy, żeby jak najwięcej osób mogło z nich czerpać – dodaje koordynatorka projektu.

Walka o zdrowie i planetę
Międzynarodowe projekty, jak ten prowadzony przez KAS, wspierają działalność lokalnych aktywistów i osób chcących żyć w przyjaznym środowisku. Aleksandra Antes-Szewczyk motywuje swoich uczniów do angażowania się w walkę ze smogiem, jest też otwarta na ich inicjatywę w kwestiach ochrony środowiska i przeciwdziałania zmianom klimatycznym. Równocześnie ma świadomość, że mieszkańcy Pszczyny wciąż wymagają edukacji w tym zakresie. Według niej szczególny nacisk powinno się położyć na kwestie zdrowia. Jeśli uczniowie dowiedzą się, jakie problemy zdrowotne niesie ze sobą smog, może w przyszłości zastosują w domach bardziej ekologiczne rozwiązania.
Dla Krakowskiego Alarmu Smogowego projekt „Clean air curriculum as a base for clean environment” był pierwszym międzynarodowym przedsięwzięciem – i stał się wstępem do kolejnych inicjatyw. – Kontynuujemy to partnerstwo. Obecnie pracujemy nad grą na temat smogu, którą będzie można wykorzystywać w szkołach – wyjaśnia Magdalena Kozłowska.
Zrealizowanie projektu było możliwe dzięki temu, że ekologia znalazła się wśród priorytetów programu Erasmus+. Dlaczego ten priorytet jest dzisiaj szczególnie istotny? Magdalena Kozłowska nie ma wątpliwości: – Chodzi o przyszłość naszą i kolejnych pokoleń. To ważne, by Erasmus+ kładł nacisk na ścieżkę ekologiczną i zmianę postaw w tym zakresie, tak byśmy mogli żyć na naszej planecie jak najdłużej.

Szczegóły na: www.krakowskialarmsmogowy.pl.

W międzynarodowym projekcie partnerskim „Clean air...”, realizowanym w ramach programu Erasmus+ w sektorze Kształcenie i szkolenia zawodowe, brali udział uczniowie z pięciu krajów. Czas trwania projektu: 2017-2019 r.
Kwota dofinansowania: 273 362 euro.

Zainteresował Cię ten tekst?
Więcej podobnych znajdziesz w najnowszym numerze Europy dla Aktywnych 4/2021.