treść strony

Ograniczenia rodzą możliwości

Czy wolontariat za granicą w dobie pandemii ma sens?  Sandra z Portugalii, Sofia z Hiszpanii i Loic z Francji, po kilku miesiącach spędzonych w poznańskim Centrum Inicjatyw Międzykulturowych „Horyzonty”, nie mają wątpliwości.

  • fot. CIM Horyzonty

– Najtrudniejszy był początek pandemii, pierwsza fala – mówi Marta Szymaniuk, jedna z koordynatorek wolontariatu Europejskiego Korpusu Solidarności w CIM Horyzonty. – Wszystkie prężnie działające współprace: z przedszkolami, szkołami, domem kultury, trzeba było z dnia na dzień zawiesić. Pojawiło się pytanie: i co teraz? Co z wolontariuszami, którzy przyjeżdżają tu przecież, żeby działać, pomagać, zdobywać doświadczenie?

Razem z drugą koordynatorką opracowały plan B: listę zadań, którymi wolontariusze mogliby się zająć podczas tymczasowego – jak wszyscy mieli jeszcze wówczas nadzieję – lockdownu.

– To było kilka prostych pomysłów – wspomina Marta. – Drobne prace administracyjne, które można wykonać z domu, napisanie recenzji artykułu czy zaktualizowanie Facebooka. Szybko okazało się jednak, że wolontariusze sami zaczęli wymyślać zadania. Ich kreatywność przerosła nasze oczekiwania! – śmieje się koordynatorka. – Wprost przerzucali się pomysłami, wzajemnie napędzając się do działania. Pojawiło się wiele nowych inicjatyw – mieliśmy na przykład horyzontową wersję akcji fotograficznej „Zostań w domu”. Narek, wolontariusz z Armenii, postawił sobie za cel: wrzucać na Facebooka CIM-u co najmniej jeden post dziennie. Angażował przy tym innych wolontariuszy, prosząc, by sugerowali kolejne tematy publikacji – opowiada.

Drugie życie projektu

Kiedy stało się już oczywiste, że pandemia zostanie z nami na dłużej, pomysłów na poradzenie sobie z tą sytuacją pojawiało się coraz więcej. – Zaczęliśmy przenosić nasze wcześniejsze inicjatywy do online’u – mówi Marta. – Przed pandemią organizowaliśmy na przykład spotkania kulinarne dla seniorów, w czasie których wolontariusze gotowali tradycyjne potrawy, opowiadając przy okazji o kulturze swojego kraju. Po wybuchu pandemii wolontariusz z Rumunii Calin wpadł na pomysł, że przecież możemy robić z tych spotkań livestreamy! I w ten sposób jeden z naszych flagowych projektów „Przez żołądek do kultury” zyskał drugie – internetowe życie, a my chociaż w ten sposób mogliśmy podtrzymywać kontakt z dotychczasowymi beneficjentami naszych działań.

Z czasem, do wirtualnej rzeczywistości przeniesione zostały wszystkie projekty, które da się realizować online. Kiedy więc jesienią zeszłego roku do CIM-u przyjechała nowa grupa wolontariuszy, pomysłów na działania było już całkiem sporo. – Cały czas zachęcaliśmy ich również do proponowania inicjatyw, zgodnych z ich pasjami lub kierunkiem, w którym chcą się rozwijać – opowiada Marta. Właśnie tak zrodził się pomysł na podcast „Broaden our Horizons” nagrywany przez Julię z Brazylii albo na „Eco-walki” – ekologiczne spacery po poznańskich parkach połączone ze sprzątaniem ziemi, których pomysłodawczynią była Diana z Białorusi.

Obecnie wszystkie media społecznościowe Horyzontów tętnią życiem. I niemała w tym zasługa wolontariuszy, między innymi Loica z Francji, który po dołączeniu do CIM-u zajął się Facebookiem stowarzyszenia. – Szukałem pomysłu na ciekawe treści – mówi Loic. – Przyszło mi do głowy, że skoro nie możemy iść do klubu osiedlowego i opowiedzieć tam o naszym kraju osobiście, to może warto chociaż poprzez kilkuminutowe filmiki przybliżyć lokalnej społeczności nasze tradycje i kulturę.

Filmiki i nowe media

Tak powstał pomysł na serię nagrań wideo, w których wolontariusze opowiadają o panujących w ich krajach zwyczajach, popularnych grach i zabawach, kulinariach, znanych artystach, pisarzach czy reżyserach. Wyjątkowy cykl tworzy od kilku miesięcy Sandra z Portugalii, która w filmikach śpiewa w swoim ojczystym języku, przybliżając za każdym razem historię piosenki lub artysty, którego utwór wykonuje. – Te piosenki mają dla mnie szczególne znaczenie – dopowiada Sandra. – To wielka przyjemność dzielić się tym z innymi i przemycać tu choć odrobinę portugalskiej kultury, która w Polsce być może nie jest dobrze znana.

Online prowadzone są też warsztaty w szkołach oraz kursy językowe, w których wolontariusze wcielają się w rolę nauczycieli. – Będę szczera, zajęcia na Zoomie to nie jest moja ulubiona forma pracy z grupą. Jest to jednak zawsze szansa na zbudowanie relacji z lokalną społecznością, na to, by dać coś od siebie – dzieli się spostrzeżeniami Sofia z Hiszpanii. Sandra i Loic mają w tym temacie podobne zdanie. Zgodnie przyznają, że są momenty, w których pandemia daje się we znaki i budzi frustrację. – Ale jest to jednocześnie okazja, żeby nauczyć się, że z każdej sytuacji jest wyjście – mówi Sandra. I że ograniczenia, które nas spotykają, paradoksalnie mogą przynosić nowe możliwości – dodaje.

Portrety wolontariuszy, którzy w 2020/2021 w ramach EKS-u wspierają CIM Horyzonty: www.cimhoryzonty.org/dzialalnosc/europejski-korpus-solidarnosci-esc-2020-2021
Profil CIM-u na FB: www.facebook.com/CIM.Horyzonty i jedna z piosenek Sandry, o której jest mowa w tekście: www.facebook.com/CIM.Horyzonty/posts/3709854112384941
Podcast „Broaden our Horizons”: www.soundcloud.com/user-790043758/episode-zero-broaden-our-horizons
Profil CIM-u na YouTube:  www.youtube.com/channel/UCmX1oqO_rNFqQ2yNHv4of7A