Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji
Data publikacji: 23.09.2025 r.
W międzynarodowym projekcie koordynowanym przez SGGW w Warszawie opracowano narzędzie „Quick Scan” pozwalające szkołom zawodowym i uczelniom samodzielnie sprawdzać jakość świadczonej edukacji
W jaki sposób dowiedzieć się, czy szkoła zawodowa albo uczelnia dobrze przygotowuje młodych do wejścia na rynek pracy? Jak zmierzyć jakość kształcenia szybko i praktycznie, z korzyścią dla uczniów i studentów? Nad znalezieniem odpowiedzi na te pytania pracował zespół międzynarodowego projektu „QA-HEVET”, koordynowanego przez Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (SGGW). W przedsięwzięciu, którego celem było stworzenie narzędzia pozwalającego szkołom zawodowym i uczelniom na samoocenę systemów zarządzania jakością kształcenia, wzięły udział instytucje z Grecji, Cypru, Szwecji oraz Włoch.
Samoocena online
– Ten projekt wydaje się prosty, ale taki nie jest, ponieważ mocno wiąże się z regulacjami – mówi prof. Mariusz Hamulczuk, koordynator przedsięwzięcia z ramienia SGGW. – Na uczelniach czy w szkołach zawodowych nauczyciele są zwykle skupieni na wąskich aspektach dydaktyki i badań naukowych, przez co umyka im szerszy kontekst jakości kształcenia i przekazywania wiedzy. Tymczasem samo zarządzanie jakością to złożony system procedur obejmujący różne obszary funkcjonowania instytucji. W projekcie staraliśmy się dotknąć wszystkich tych obszarów – tłumaczy.
Projekt „QA-HEVET” dotyczy dwóch równolegle funkcjonujących w Europie systemów zapewniania jakości kształcenia. Pierwszy obejmuje szkolnictwo wyższe, a regulują go Standardy i Wskazówki w zakresie Zapewniania Jakości (ESG) w Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego. Drugi – EQAVET (European Quality Assurance in Vocational Education and Training) zaprojektowano dla szkolnictwa zawodowego. Oba te podejścia różnią się strukturą, językiem i rozłożeniem akcentów. – Chcieliśmy przeanalizować dobre praktyki z obu systemów i sprawdzić, czy da się stworzyć zintegrowany model składający się z najlepszych elementów – wyjaśnia prof. Hamulczuk.
W efekcie powstało narzędzie „Quick Scan”, czyli interaktywny formularz samooceny, który krok po kroku pozwala instytucjom edukacyjnym przeanalizować sposób, w jaki funkcjonuje u nich system zapewniania jakości kształcenia. Formularz można wypełnić w wersji dla szkolnictwa zawodowego, wyższego lub łączonej – dla instytucji, które funkcjonują na styku obu systemów. „Quick Scan” nie zastępuje formalnych systemów akredytacyjnych, ale może być ich praktycznym uzupełnieniem. – Narzędzie pozwala ocenić, czy nasze procedury działają, czy przygotowujemy młodych ludzi do rynku pracy i co możemy poprawić, zanim przyjdzie ocena zewnętrzna – tłumaczy prof. Hamulczuk.
Międzynarodowość siłą
Uczestnicy projektu podzielili się zadaniami. Strona polska przeanalizowała krajowe systemy zapewniania jakości kształcenia, partnerzy ze Szwecji stworzyli strukturę narzędzia i wybrali obszary tematyczne, uczestnicy z Grecji zbudowali wersję cyfrową „Quick Scan”, eksperci z Cypru zajęli się promocją, a ci z Włoch odpowiadali za monitoring jakości projektu. W trakcie przedsięwzięcia odbyło się pięć międzynarodowych spotkań, każde w innym kraju, miały też miejsce cykliczne spotkania online.
Dla dr Luizy Ochnio z SGGW wyzwaniem, a jednocześnie źródłem satysfakcji była międzynarodowa skala przedsięwzięcia. – Proces uwspólniania był niełatwy, ponieważ każdy kraj widział pewne aspekty inaczej – opowiada dr Ochnio. I dodaje: – Najwięcej inspiracji w zakresie jakości wnieśli partnerzy ze Szwecji, którzy realizowali już wcześniej podobne inicjatywy. Członkini greckiego zespołu Areti Fourgkatsioti z organizacji edukacyjnej DIMITRA podkreśla: – Możliwość współtworzenia narzędzia, które odpowiada na potrzeby placówek edukacyjnych w różnych systemach europejskich, była dla nas ważnym doświadczeniem.
Co mierzy „Quick Scan”?
We wszystkich krajach uczestniczących w projekcie „Quick Scan” został przetestowany przez osoby zarządzające jakością kształcenia. – Małymi krokami upowszechniamy to rozwiązanie – mówi dr Ochnio.
„Quick Scan” nie mierzy wyników uczniów czy studentów. Sprawdza działania instytucji: na ile programy nauczania odpowiadają potrzebom rynku, czy biorą w ich tworzeniu udział eksperci branżowi, czy uczelnia śledzi losy absolwentów, czy nauczyciele znają wizję i cele instytucji, czy kadra jest odpowiednio motywowana. Narzędzie jest dostępne online, bezpłatnie, w pięciu językach. Pracę z nim – bez logowania – można rozpocząć w każdej chwili, indywidualnie lub zespołowo.
Projekt „Aligning HE and VET instruments (QA-HEVET) – dostosowanie uczelni wyższych i szkół zawodowych do wymagań rynku pracy poprzez poprawę systemów zarządzania jakością nauczania” został zrealizowany w ramach programu Erasmus+ w sektorze Kształcenie i szkolenia zawodowe w Akcji 2.
Czas trwania: czerwiec 2022 r. – styczeń 2025 r. Dofinansowanie: 250 640 euro
Narzędzie „Quick Scan” znajdziesz na: qahevet.projectlibrary.eu. Zajrzyj też na Platformę Rezultatów, by dowiedzieć się więcej o projekcie: bit.ly/4oPO7fQ.