Aktualności

Fundacja Inthinknity jest tzw. organizacją oddolną – od maja 2021 roku świadczymy usługi społeczne i edukacyjne na rzecz osób o mniejszych szansach, w tym seniorów. Na co dzień pracujemy z osobami w wieku senioralnym, których dotyka wykluczenie społeczne. Kryterium wieku nie jest jedynym warunkiem objęcia wsparciem, działania kierujemy do seniorów mierzących się z barierami ekonomicznymi, społecznymi, niepełnosprawnościami. Szczególnie zależy nam na dotarciu do słuchaczy, którym potrzebne jest doskonalenie umiejętności podstawowych, by aktywnie uczestniczyć w życiu społeczeństwa.

W styczniu 2024 roku Fundacja dołączyła do grona organizacji posiadających Akredytację w sektorze Edukacja dorosłych w programie Erasmus+. W ciągu ostatnich trzech lat zrealizowaliśmy osiem mobilności grupowych dedykowanych seniorom znajdującym się w trudnej sytuacji społecznej – wsparciem obejmując ponad 200 słuchaczy. Każdą mobilność traktowaliśmy jako wzmocnienie lokalnych działań edukacyjnych, dążąc do tego, aby programy były praktyczne, ciekawe i przede wszystkim użyteczne – aby nasi słuchacze wynieśli z nich wiedzę, która ułatwi im codzienne czynności.

Z przyjemnością podzielimy się z Państwem dobrymi praktykami, które udało się nam wypracować przez ostatnie lata.

Tematyka mobilności

Zanim przystąpimy do przygotowania wniosku projektowego przede wszystkim musimy zdecydować jaka będzie wiodąca tematyka programu edukacyjnego realizowanego podczas mobilności. 

Najważniejszym pytania, które warto sobie postawić to: Czego potrzebują nasi słuchacze? Jakie są obszary, które sprawiają im szczególną trudność? Czy jest może jakaś lokalna tendencja, zjawisko, np. związane z dezinformacją, które warto poruszyć podczas mobilności?

Dobrym punktem wyjścia do diagnozy potrzeb słuchaczy jest zapoznanie się z listą 8 kompetencji kluczowych (Zalecenie Rady UE z 22 maja 2018 r.) i 3 umiejętności podstawowych. W sieci dostępnych jest wiele opracowań szczegółowo wyjaśniających czego dana kompetencja dotyczy, jakie konkretne umiejętności się w nią wpisują.

Z doświadczenia wiemy, że dobry wniosek (wysoko oceniany), to taki, który zakłada organizację mobilności umożliwiającej słuchaczom kształtowanie kompetencji kluczowych, w szczególności tych przydatnych im w codziennym życiu, np. praktycznych umiejętności cyfrowych, podstawowej sprawności rachunkowej lub świadomości wpływu człowieka na zmiany klimatyczne i rozwijania dobrych ekonawyków. 

Jak zdecydować, czego dotyczyć ma mobilność słuchaczy?

Przede wszystkim warto zapytać samych słuchaczy. W naszym przypadku proces diagnozy jest dwuetapowy – po pierwsze angażuje kadrę, która formułuje najważniejsze wyzwania, po drugie opiera się na seniorach, którzy się do nich odnoszą wybierając obszary najbardziej im przydatne lub te, które sprawiają im najwięcej trudności. 

Diagnoza wcale nie musi być skomplikowana! Mogą Państwo przeprowadzić krótką ankietę po warsztatach lub poświęcić 10 minut z codziennych zajęć na pracę w grupie, np. stworzyć ściankę, na której słuchacze będą mogli wyrazić, którą z kompetencji/umiejętności chcą rozwinąć.

O przeprowadzonych działaniach z zakresu rozpoznania potrzeb grupy docelowej warto napisać we wniosku! To kolejny element, który poprawi jego jakość – wykaże, że projekt stanowi odpowiedź na konkretne potrzeby słuchaczy, na rzecz których na co dzień działamy. 

• Rada:

Spróbujmy połączyć przyjemne z pożytecznym – z doświadczenia wiemy, że najatrakcyjniejsze wydają się być treści związane z kształtowaniem kompetencji w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej lub wielojęzyczności. Warto jednak pamiętać, że mobilność ponadnarodowa jest bezcenną możliwością, aby „przemycić” również te treści edukacyjne, które spotykają się z pewnym oporem na szczeblu lokalnym. 

Jeśli Państwa słuchacze nie chcą uczęszczać na zajęcia komputerowe lub warsztaty z ekologii, ekonomii czy też matematyki, mają Państwo okazję, aby podczas mobilności pokazać im, że to również jest ciekawe, potrzebne i nie takie straszne!

• Nasze dobre praktyki:
• w ramach projektu „EKO-KULTURALNI SENIORZY – sztuka narzędziem kształtowania kompetencji ekologicznych i kreatywnego myślenia seniorów” połączyliśmy obszar bardzo lubiany przez naszych słuchaczy (sztukę, arteterapię) z kształtowaniem umiejętności w zakresie nauk przyrodniczych, zwalczania dezinformacji klimatycznej, nauki krytycznego myślenia;
• w ramach projektu „EkoLOGIKA – mobilność edukacyjna seniorów szansą na podniesienie podstawowych umiejętności matematycznych i nabycie wiedzy z dziedziny ekologii” zrealizowaliśmy program edukacyjny o tematyce łączącej wiedzę dotyczącą zrównoważonego rozwoju i - w trosce o właściwe korzystanie z rzetelnych danych liczbowych - podstawowe umiejętności matematyczne, dzięki czemu matematyka stała się bardziej namacalna, praktyczna i użyteczna;
• w ramach mobilności w kolejnym projekcie – już akredytowanym - w porozumieniu z organizacjami przyjmującymi udało się nam realizować praktyczne programy dotyczące krytycznego myślenia, podstawowej wiedzy z obszaru AI oraz rozpoznawania dezinformacji;  (pokazywaliśmy przede wszystkim użyteczne rzeczy, np. jak wykorzystać darmowe programy AI, które pomogą słuchaczom zrozumieć i uzupełnić dokumenty urzędowe lub przeanalizować długą umowę z banku).

Jak widać można śmiało łączyć doskonalenie różnych kompetencji – uczyć krytycznego myślenia, kształtować pozytywne nawyki ekologiczne, niwelować bariery społeczne wynikające z wykluczenia cyfrowego lub niskiego poziomu umiejętności podstawowych, a także odnosić do się ważnych problemów społecznych – kształtować pozytywny wizerunek Unii Europejskiej wśród słuchaczy „eurosceptycznych”, edukować w zakresie rozpoznawania i reagowania na dezinformację klimatyczną, dostarczać słuchaczom rzetelnej wiedzy dotyczącej świadomego korzystania ze sztucznej inteligencji i wiele wiele innych!

Poszukiwania organizacji przyjmującej 

Jak już mamy tematykę projektu to czas na znalezienie organizacji przyjmującej, która przeprowadzi dla nas działania edukacyjne. 

• Kiedy warto rozpocząć poszukiwania?

Organizację przyjmującą warto znaleźć jeszcze przed złożeniem wniosku. Wówczas przedstawiciele „partnera” mogą zaangażować się w proces przygotowania programu edukacyjnego dla grupowej mobilności słuchaczy, który zamieszczamy we wniosku. Wspólne prace nad wstępnym zarysem programu umożliwiają dostosowanie go do specyfiki grupy docelowej oraz zawarcie dodatkowych, ciekawych pomysłów bazujących na możliwościach środowiska lokalnego organizacji przyjmującej. Partner może np. zasugerować ciekawą ścieżkę ekologiczną, organizację mobilności podczas lokalnego festynu, wizytę studyjną w zaprzyjaźnionych instytucjach kultury, odwiedzenie pobliskiego UTW – warto o tym wspomnieć we wniosku. Należy pamiętać, że mobilność grupowa jest realizowana we współpracy organizacji wysyłającej i przyjmującej - takie są zasady programu – zatem im prace będą bardziej zaawansowane na etapie pisania wniosku tym wyższa jest jego jakość.

• Gdzie i jak szukać organizacji przyjmującej?

Warto w tym celu skorzystać z platformy EPALE – konkretnie z wyszukiwarki partnerów, gdzie mogą Państwo zamieścić ogłoszenie o poszukiwaniu organizacji goszczącej.

W ogłoszeniu można zawrzeć:
informację o specjalnych potrzebach słuchaczy, m.in.. o ograniczeniach ruchowych,
tematykę mobilności,
konkretne oczekiwania względem organizacji przyjmującej, np. liczbę godzin warsztatów dziennie, formę zajęć,
zakres zaangażowania organizacji partnerskiej, np. kwestie związane z organizacją transportu, zakwaterowania.

• Rada:

Zwracajmy uwagę na logistykę – wybierajmy tak, aby partner był rzetelną organizacją edukacyjną, ale również, aby  m.in. podróż była dostosowana do potrzeb naszych słuchaczy. Warto wybrać organizację:

• której lokalizacja pozwala na realizację podróży z wykorzystaniem zielonego środka transportu, np. autokaru lub pociągu, to często prostsza forma niż przelot samolotem (umożliwiając  m.in. zmianę danych uczestników), a także premiowana przy ocenie wniosków;
• która dysponuje własną bazą dydaktyczną, w której możliwe będzie przeprowadzenie warsztatów, to rozwiązanie prostsze logistycznie oraz gwarantujące, że zajęcia będą realizowane według programu;
• która ma własną bazę noclegową i gwarantuje wyżywienie, tu również wygrywa wygoda naszej grupy, a także ułatwienia związane z rozliczeniem pomiędzy organizacjami.

Bardzo rekomendujemy Państwu, aby poszukiwać takiej organizacji partnerskiej, która zorganizuje dla Państwa słuchaczy spotkania z „rówieśnikami” – wspólne warsztaty edukacyjne, dyskusje, debaty, wymianę kulturową. My mamy za sobą już rewizyty seniorów z Niemiec i Włoch, niezwykle cenne dla naszej społeczności lokalnej. 

Wybór słuchaczy i działania przygotowujące 

W mobilności mogą wziąć udział Państwa dorośli słuchacze – w Programie nie ma wymogu, aby całą grupę objętą wsparciem stanowili słuchacze o mniejszych szansach, ale jest wskazanie, by dążyć do angażowania takich osób w możliwie dużym stopniu. Bardzo warto wspierać uczestnictwo właśnie takich osób, w szczególności tych uczestników naszych zajęć, którzy korzystając z własnych zasobów nie mogliby pozwolić sobie na sfinansowanie wyjazdu zagranicznego. Powinniśmy jednak pamiętać, że nie każdy senior jest wykluczony społecznie, podobnie nie każda osoba z niepełnosprawnościami kwalifikuje się do grupy o mniejszych szansach. 

• Jak zagwarantować udział słuchaczy o mniejszych szansach?

Wiadomo, osoby korzystające z mobilności muszą uczestniczyć w działaniach edukacyjnych Państwa organizacji – to jest podstawa, ale potrzebny jest też regulamin rekrutacji, jaki każda organizacja musi opracować dla danego projektu. By zachęcić do zgłoszenia się osoby potrzebującej aktywizacji społeczno-edukacyjnej, z naszego doświadczenia możemy podpowiedzieć, że warto zawrzeć w swoim regulaminie rekrutacji do mobilności informację o punktacji premiującej.

Na nasze potrzeby wypracowaliśmy dla siebie pewne rozwiązania zawarte w regulaminie, wyglądają one tak:

• posiadam orzeczenie o niepełnosprawności – 5 pkt.;
• samotnie prowadzę gospodarstwo domowe – 3 pkt.;
• pochodzę z gminy wiejskiej lub wiejskomiejskiej – 3 pkt.;
• jestem osobą wykluczoną ekonomicznie, o utrudnionym dostępie do edukacji (moje średnie miesięczne dochody nie przekraczają 150% kryterium dochodowego w ustawie o pomocy społecznej tj. 1515 zł) – 3 pkt.;
• ukończyła/ukończyłem 70 lat – 2 pkt.

Promujemy także uczestnictwo mężczyzn, aby dążyć do równowagi płci w grupie. Warunkiem koniecznym udziału w projekcie jest spełnienie min. dwóch powyższych kryteriów. 

Zapisy mogą Państwo dostosować do lokalnych warunków, np. kwalifikować do projektu słuchaczy o niskim poziomie umiejętności podstawowych lub słuchaczy korzystających ze świadczeń socjalnych.

Warto jednak pamiętać o tym, że jeśli pracujemy z grupą o mniejszych szansach, to na nas spoczywa obowiązek przygotowania słuchaczy do mobilności. Projekt zaczyna się dużo wcześniej niż same działania ponadnarodowe – przed nimi mamy jeszcze kilka miesięcy, aby przeprowadzić warsztaty językowe, zajęcia kulturowe lub motywacyjno-integracyjne. W naszym przypadku dobrze sprawdzają się zajęcia angażujące słuchaczy, np. wieczory kulturowe, podczas których seniorzy przygotowują potrawy lub prezentacje o danym kraju. Dzięki temu „przy okazji” stwarzamy możliwość kształtowania praktycznych umiejętności cyfrowych.

Realizacja mobilności 

U nas na pierwszym miejscu podczas mobilności grupowych zawsze znajduje się bezpieczeństwo uczestników. Pomimo tego, że w działaniach biorą udział osoby dorosłe posiadamy standardy bezpieczeństwa oraz procedury postępowania w przypadku wystąpienia ryzyka.

Poniżej przedstawiamy Państwu kilka przykładowych dobrych praktyk:

• W formularzach danych uczestników, które zbierają Państwo na etapie rekrutacji warto zawrzeć pytanie o numer ICE, czyli numer kontaktowych do osoby bliskiej, w przypadku nagłej sytuacji, jest to szczególnie istotne, gdy wsparcie oferujemy osobom w wieku senioralnym;
• Warto przyjąć standardy realizacji mobilności, w naszym przypadku zostały one ustanowione uchwałą Zarządu, w których określą Państwo procedury postępowania w przypadku wystąpienia konkretnych sytuacji ryzykownych, np. hospitalizacji uczestnika lub uszczerbku na zdrowiu;
• Ubezpieczenie, które zapewniają Państwo uczestnikom powinno być możliwie jak najlepszym („najszerszym”) wariantem, w tym zawierać informację o chorobach przewlekłych oraz gwarantować transport medyczny. Warto wykorzystać porównywarki internetowe i prześledzić różnice pomiędzy polisami, np. w przypadku mobilności, dla której środkiem transportu jest samolot korzystne może okazać się ubezpieczenie bagażu, które nie jest niezbędne, gdy podróżujemy autokarem lub pociągiem;
• Bezpieczeństwo wzmacnia także powołanie „kontaktu awaryjnego” – osoby kontaktowej w Polsce, do której mogą zwrócić się uczestnicy w przypadku nagłej sytuacji w trakcie mobilności, jeśli nie jest możliwa reakcja  personelu wspierającego obecnego na miejscu, numer powinien być przekazany grupie jeszcze przed udziałem w działaniach ponadnarodowych. Bardzo rekomendujemy też umówienie się z personelem organizacji przyjmującej na przekazanie telefonu kontaktowego.

Zachowanie trwałości działań 

Mobilność zrealizowana, a potem… a potem warto:

• zaangażować słuchaczy w działania upowszechniające – stworzyć im przestrzeń do podzielenia się swoimi doświadczeniami „z rówieśnikami”, np. zorganizować spotkanie na pobliskim Uniwersytecie Trzeciego Wieku lub w lokalnym Klubie Seniora, czy Kole Gospodyń Wiejskich, dzięki temu samoistnie powstanie kolejna możliwość refleksji nad nabytą wiedzą i sposobami jej wykorzystania;
• motywować uczestników mobilności do promocji działań w sieci, np. pomóc w stworzeniu artykułu na blog Epale.

Przede wszystkim jednak warto kontynuować działania edukacyjne – po mobilności mają Państwo zmotywowaną, prężnie działającą grupę słuchaczy, którzy z pewnością chętniej zaangażują się w uczestnictwo w warsztatach i wykładach na poziomie lokalnym, w Państwa organizacji. 

Warto podkreślać  w codziennych działaniach edukacyjnych wagę kompetencji obywatelskich, językowych, cyfrowych i odnosić się do zrealizowanej mobilności.

Call action!

Choć cała logistyka czasem wydaje się być skomplikowana, pamiętajcie, że korzyści są bezcenne! Jeśli uda się Wam zaangażować do uczestniczenia w mobilności osoby o mniejszych szansach, to często udział w projekcie jest dla nich jedyną możliwością doświadczenia funkcjonowania w innym kraju, rozwoju kompetencji kluczowych, nawiązania bezcennych przyjaźni, aż w końcu realnej zmiany w życiu.

Choć może ciężko w to uwierzyć – dziesięciodniowa mobilność może naprawdę być impulsem do zmiany, początkiem aktywności społecznej. 

Na koniec podam Państwu przykład motywacyjny – do dzisiaj z niezwykłym wzruszeniem wspominamy pana Krystiana, ponad osiemdziesięcioletniego seniora, który podczas jednej z mobilności powiedział nam, że myślał, że już nic dobrego go nie spotka w życiu, a „tu taka piękna przygoda”.

Niech Państwo zostaną z tą myślą – że dla Waszych słuchaczy też możecie zorganizować „taką piękną przygodę”. 

Fundacja Inthinknity od 2021 roku wspiera osoby o mniejszych szansach, w tym seniorów. W 2024 r. uzyskała Akredytację w sektorze Edukacja dorosłych programu Erasmus+. W ostatnich trzech latach zorganizowała osiem mobilności grupowych dla seniorów w trudnej sytuacji, obejmując wsparciem ponad 200 słuchaczy. Więcej na: inthinknity.com

Autorka: Marta Łoboda - prezeska Fundacji Ithinknity

Zainteresował Cię ten tekst?
Przejrzyj pełne wydanie Europy dla Aktywnych 4/2025: