Aktualności

Główną osią, na której opierała się tematyka tegorocznych obrad EFML, były kwestie związane z młodzieżą. Organizatorzy bazowali na Agendzie ONZ na rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 oraz Strategii UE na rzecz Młodzieży 2019-2027. W dokumentach tych ustalono główne cele, które mają być realizowane we współpracy z uniwersytetami europejskimi:

• włączanie i różnorodność;
• transformacja cyfrowa;
• środowisko i walka ze zmianą klimatu;
• uczestnictwo w życiu demokratycznym, zaangażowanie obywatelskie.

Drugi dzień EFML (26.04.2022)

Podczas sesji plenarnych, sesji tematycznych oraz stref dialogu zostały omówione najważniejsze aktualnie problemy, z którymi mierzy się społeczeństwo europejskie. W wydarzeniach wzięli udział nie tylko eksperci z różnych dziedzin i osoby zainteresowane tym tematem, ale przede wszystkim międzynarodowa grupa młodych ludzi.

W czasie sesji plenarnych poruszono tak ważne kwestie, jak m.in. walka z dezinformacją i fake newsami, prywatność w świecie mediów, budowanie świadomości wśród młodzieży, cechy miasta przyjaznego mieszkańcom oraz Europejski Zielony Ład.

Na cyklicznych sesjach tematycznych prelegenci skupili się na zaprezentowaniu możliwości ułatwiających młodym ludziom aktywne działanie. 

Celem spotkania było zaprezentowanie działalności Eurodesku i uświadomienie słuchaczom, jak ważna w dzisiejszym świecie jest informacja. 

Sesja rozpoczęła się od aktywizacji zebranych poprzez udział w krótkiej ankiecie dotyczącej ich doświadczeń związanych z mobilnościami międzynarodowymi. Koordynator Eurodesk Polska – Wawrzyniec Pater – powiedział kilka zdań na temat tego, czym jest program i jak działa. Następnie miały miejsce prezentacje osób związanych z programem.

Audrey Frith, kierowniczka Eurodesk Bruksela Link, biorąca zdalny udział w spotkaniu, przedstawiła cel organizacji: „podnoszenie wśród młodych ludzi świadomości na temat możliwości wyjazdów oraz zachęcanie ich do bycia bardziej aktywnymi obywatelami”. Zaprezentowała także wyniki badania przeprowadzonego wśród osób w wieku 13-35 w latach 2020-2022. Ogólne wnioski można podsumować następująco: większość młodych ludzi jest zainteresowana wyjazdem za granicę, jednak duża część zwraca uwagę na negatywny wpływ pandemii na możliwości wyjazdów. Warto wspomnieć, że ponad 1/4 badanych nie była świadoma istnienia wyspecjalizowanych źródeł informacji dla młodych ludzi. Jako motywację wyjazdów w badaniu najczęściej wskazywano chęć rozrywki i zdobycie nowych doświadczeń.

Kolejna z prelegentek, Barbara Moś – dyrektorka Europe4Youth Association i działaczka Eurodesk Polska – opowiedziała, jakie działania podejmuje organizacja w celu zaktywizowania młodzieży i dotarcia do niej z informacją europejską, tj. poprzez granty, eurolekcje, promocję w mediach czy gry edukacyjne.

Pojawiło się pytanie odnośnie do tego, jakie możliwości ma młodzież spoza UE, i czy jest szansa, by oni również mogli skorzystać z europejskich programów.

Następnie eksperci Eurodesku – Wawrzyniec Pater oraz Waldemar Banaszek – opowiedzieli o grach edukacyjnych, które mają być pomocne w szerzeniu informacji dla młodych ludzi. Była również okazja, aby uczestnicy wzięli udział w takich grach. Na koniec wyświetlono filmy z relacją osób, które skorzystały z szans oferowanych przez Eurodesk i dzięki temu zmieniły swoje życie. Całość podsumowano mottem: „Whatever the question is, start with us” – na początek spytaj nas.

Przez cały dzień miały miejsce również podzielone na trzy bloki tematyczne strefy dialogu: biznes i gospodarka, zagrożenia współczesnego świata, zaangażowanie społeczne i komunikacja. Każda z nich łączyła się z aktualną sytuacją w Ukrainie i jej skutkami dla Europy oraz świata.

Każdy z nich opowiedział o swoich początkach i drodze do sukcesu. Podkreślono, jak ważne jest to, aby młodzi ludzie korzystali z szans, jakie stawia przed nimi życie.

Następnie dyskutowano nad możliwościami, jakie zapewnia współpraca polsko-ukraińska w dziedzinie biznesu. Głównym pytaniem, wokół którego krążyły obrady, było to, jak i dlaczego w Polsce powinno się wspierać start-upy przedsiębiorców z Ukrainy. Jeden z prelegentów podkreślił: „Znajdujemy się w historycznym momencie, wszystko zależy od wyników wojny – ale możemy zmienić bieg historii”.

Dyskusje w tej strefie dialogu podsumowano przewidywanymi prognozami na przyszłość. Vadim Melnyk z Dronehub zaznaczył: „Polska i Ukraina są bardzo dobrze połączone na następne kilka lat, a oba kraje mają naprawdę świetnych inżynierów”. Z kolei Łukasz Wawak z Polish-Ukrainian Startup Bridge stwierdził: „Jesteśmy w stanie utworzyć odpowiedni polsko-ukraiński ekosystem dla wspólnych biznesów w Polsce”.

Trzeci dzień EFML (27.04.2022)

Trzeciego dnia Forum kontynuowane były spotkania i dyskusje na sesjach tematycznych i w strefach dialogu – miały one charakter podsumowujący. Głównymi tematami pozostały młodzież, informacja oraz konflikt w Ukrainie.

Podczas panelu „Biznes i gospodarka” dotyczącego mediów i konfliktu zbrojnego prelegenci omawiali rolę i znaczenie fake newsów jako takich oraz w kontekście aktualnej sytuacji na wschodzie Europy. Tomasz Stankiewicz z Radia Egida prowadził rozmowę wokół następujących pytań: jak media relacjonują konflikty zbrojne? Jaki wpływ na konflikty mają media? Jego rozmówcą był Michał Pawela, autor w serwisie Fakenews.pl oraz reprezentant Fundacji „Przeciwdziałamy dezinformacji”.

W trakcie dyskusji wyłoniły się stwierdzenia, że pojawianie się i rozprzestrzenianie fake newsów to bardzo złożony problem, który szczególne znaczenie ma w czasie zagrożeń takich jak pandemia czy kryzys militarny, kiedy ludzie są najbardziej podzieleni, a media są ich głównym źródłem informacji. Dezinformacja rozsiewana jest poprzez tzw. clicbaity lub za pomocą farm trolli, które współcześnie są powszechne w internecie. Michał Pawela podkreślił, że często są one wykorzystywanie przez rządy jako skuteczne narzędzie propagandy.

Jak temu przeciwdziałać? Prelegenci zasugerowali rzetelne korekty, jakie powinna robić każda redakcja przed upublicznieniem treści w swoich portalach.

W strefie dialogu z zakresu „Zaangażowania społecznego i komunikacji” również odbywały się rozmowy dotyczące komunikacji w czasach konfliktu. W panelu udział wzięli: Tomasz Obremski z Polskiego Forum Młodych Dyplomatów oraz Maria Raczyńska z Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Dyskusję poprowadziła Sylwia Bomba z PFR Portal PPK.

Podczas debaty omawiano kwestie związane z używaniem języka w taki sposób, by nie był on nośnikiem przemocy i agresji. Zgodnie stwierdzono, że komunikacja w czasie konfliktu jest wyzwaniem. Tomasz Obremski zauważył, że „każdy z nas jest aktorem w wojnie informacyjnej”. Padło również kontrowersyjne pytanie o to, czy trwająca wojna jest wojną Putina, czy też wojną Ukraińców. 

Rozmowę zakończono krótką sesją pytań od publiczności. Uczestnicy pytali m.in. o to, jak znaleźć balans pomiędzy byciem „internetowym żołnierzem” udostępniającym treści o pomocy dla Ukrainy a publikowaniem swojego zwyczajnego, codziennego kontentu. Tomasz Obremski zasugerował, że nie ma w tym nic złego, jeśli zwracamy uwagę na to, kto nas obserwuje i czy nasze posty mogą kogoś urazić. Między publicznością a panelistami rozwinęła się też dyskusja na temat banowania rosyjskiej kultury. „Jeżeli idę do filharmonii posłuchać Czajkowskiego albo czytam »Annę Kareninę«, ponieważ lubię Tołstoja, to czy mam przestać to robić, bo teraz nienawidzę Rosjan?” – zapytała jedna z uczestniczek spotkania.

Głos w tej sprawie zabrała Maria Raczyńska. Podkreśliła, że ważne jest, aby rozróżnić to, jak my – Europejczycy – traktujemy kulturę i sztukę, czym ona jest dla nas, jaką wolność mają artyści – a jak jest ona wykorzystywana w krajach totalitarnych, gdzie sztuka często jest narzędziem propagandy. Niezależnie od tego dialog podsumowano wspólnym stwierdzeniem, że przywołani twórcy, gdyby żyli współcześnie, na pewno byliby przeciwni temu, co aktualnie dzieje się w Ukrainie.

W trakcie forum toczyły się również debaty wokół tego, czy sytuacja naszych wschodnich sąsiadów jest dla nich – i dla nas jako Polski, ale też jako kraju członkowskiego UE – wyzwaniem, czy jednak szansą. Rozmowę z ekspertami: Arturem Czepczyńskim, prezesem ABC-Czepczyński, oraz Jackiem Piechotą, prezesem Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej, poprowadził Marcin Dzierżanowski, reprezentant My Company Polska.

Głównym tematem dyskusji było przybycie do naszego kraju ogromnej liczby gości z Ukrainy – tak nazwał Ukraińców Artur Czepczyński, apelując, by nie zwracać się w stosunku do nich określeniem „uchodźcy”, ponieważ ma to negatywny wydźwięk. Omówiono, jak wyglądała na początku i jak wygląda obecnie sytuacja związana z konfliktem za naszą wschodnią granicą oraz jakie zagrożenia ona ze sobą niesie – nie tylko dla Polaków, ale przede wszystkim dla ludzi, których ten kryzys dotknął bezpośrednio, dla pojedynczych rodzin z Ukrainy.

Prezes ABC-Czepczyński przedstawił kilka przykładów z własnego doświadczenia wskazujących, jak trudne dla ludzi, którym pomógł, jest przystosowanie się do nowej rzeczywistości.

W tej sesji poruszono także kwestię perspektyw, jakie przewiduje się po zakończeniu wojny. Ze strony prowadzącego padło pytanie: „Czy Polska może być ambasadorem Ukrainy, jej promotorem w UE?”. Przywołano wypowiedź Jacka Piechoty: „Potrzebny będzie nowy plan Marshalla dla Ukrainy”.

Przedstawiciel Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej opowiedział też o tym, jak powinien według niego wyglądać proces włączania Ukrainy do UE: „Trzeba pamiętać o tym, że Unia Europejska to nie tylko polityka, ale też gospodarka. Aby do niej dołączyć, państwo musi najpierw przygotować do tego własną gospodarkę. […] Uzyskanie statusu kandydata to bardzo ważny krok dla Ukrainy, ale zaraz po tym musi nastąpić bardzo szybki wzrost jej gospodarki – lub nawet utworzenie nowej gospodarki Ukrainy od podstaw”.

A jak zadeklarował już prezydent Wołodymyr Zełenski, budowa nowej Ukrainy oparta ma być na takich elementach, jak nowe technologie, pełne embargo na współpracę energetyczną z Rosją oraz digitalizacja gospodarki i państwa.

Warto przytoczyć słowa Artura Czepczyńskiego: „Naród polski tak pomógł Ukraińcom, że nie możemy tego zmarnować, trzeba to pielęgnować”. Przedsiębiorca dodał także, że „ważna jest w tym wszystkim rola rządu oraz UE, a nie tylko działania pojedynczych osób czy organizacji NGO, bo sami sobie z tą pomocą nie poradzimy”. Istotne są również uwagi odnośnie do edukacji, szczególnie tej ekonomicznej dla młodych ludzi, i nie tylko w Polsce, ale też poza nią. Artur Czepczyński zadeklarował, że będzie dążył do utworzenia pomostu edukacyjnego między Polską a Ukrainą. Jacek Piechota zgodził się z nim, potwierdzając, że ważna jest edukacja dla dzieci w Ukrainie, dlatego również zamierza zaangażować się w promocję działalności edukacyjnej w tym kraju.

Obrady podsumowano kilkoma ważnymi wskazówkami na przyszłość, m.in. o tym, że społeczeństwo i polscy rządzący powinni odrzucić wyobrażenie o Ukrainie sprzed 20 lat, jakie nadal funkcjonuje w ich głowach. Sytuacja na naszej wschodniej granicy może i jest wyzwaniem, ale można zamienić je w szansę poprzez edukację i wyzbycie się stereotypów – podkreślił Artur Czepczyński. Do refleksji skłaniają również jego słowa dotyczące pieniędzy: mimo że bez wątpienia są one ważne w życiu człowieka, to jednak nie stanowią największej radości. „Jeżeli mając stówę w kieszeni, nie uśmiechasz się, nie będziesz uśmiechać się, mając i milion”.

Ostatniego dnia Forum odbywały się również cykliczne sesje tematyczne:

• narzędzia cyfrowe i włączanie społeczne;
• changemakers – liderzy zmian w lokalnych społecznościach;
• od informacji do mobilności i aktywności;
• innowacyjne metody uczestnictwa młodzieży w życiu społecznym.

Podczas jednej z sesji omówiono nowoczesne technologie umożliwiające partycypację młodzieży w różnych aktywnościach, które pojawiły się szczególnie w czasie pandemii w związku z powstałymi wtedy ograniczeniami. Moderatorem dyskusji była Aleksandra Isaicul – reprezentantka „MilleniuM”, Instytutu Szkoleń i Rozwoju z Mołdawii. Towarzyszył jej Giorgi Kakulia, Koordynator Programu Partnerstwa Wschodniego UE.

Wśród przydatnych narzędzi dostępnych online znalazły się m.in. specjalne tworzone wspólne przestrzenie w sieci, aktywizacja poprzez udział w quizach (Kahoot!), ankietach i grach online (Mentimeter), nauczanie hybrydowe, nagrywanie spotkań i udostępnianie ich we wspólnych przestrzeniach (np. na dysku Google), organizowanie spotkań typu „wine time” np. na Skype. Podkreśliła, że „nieważne, z jakiego narzędzia korzystamy – ważne jest, jak go użyjemy”.

Ekspert podkreślił, że w komunikacji ważny jest dialog i to, czy potrafimy słuchać, czy dajemy innym szansę na to, aby zostali wysłuchani. Wtedy można mówić o aktywnym uczestnictwie, które w ostatnich latach skutecznie ograniczyła pandemia, zmuszając nas do przeniesienia wszelkiej działalności w wymiar wirtualny. Zwrócono uwagę na to, aby również w przestrzeni cyfrowej dbać o to, by każdy miał równe szanse na wypowiedzenie się.

Sesja zakończyła się dyskusją prowadzących ze zgromadzonymi na sali przedstawicielami międzynarodowej społeczności młodych ludzi. Między innymi zadano im pytanie, co oznacza dla nich innowacja i w jaki sposób może ona przyczynić się do angażowania młodych pokoleń do aktywnego udziału w życiu społecznym i do bycia świadomym obywatelem, działającym w swoim i grupowym interesie.

Europejskie Forum Młodych Liderów zostało oficjalnie zamknięte krótką sesją podsumowującą z udziałem uczestników wydarzenia.