Aktualności

Dzisiejsi sześćdziesięcio- i siedemdziesięciolatkowie to ludzie nadal sprawni intelektualnie, a przy tym z ogromnym potencjałem, pasją, doświadczeniem i… dużą ilością wolnego czasu. Z naszych obserwacji wynika, że jeśli w ciągu pierwszych pięciu lat od zakończenia aktywności zawodowej nie zostaną jakkolwiek zaangażowani – wpadają w marazm – podkreśla Jan Oniszczuk, prezes zarządu białostockiego Stowarzyszenia Szukamy Polski (SSP). – Tymczasem z powodzeniem mogą być nie tylko odbiorcami projektów, ale także ich twórcami, edukatorami i działaczami na rzecz lokalnych społeczności – zaznacza Jolanta Wołągiewicz, specjalistka ds. edukacji dorosłych w SSP i Ośrodku Wspierania Podlaskich Rad Seniorów w Białymstoku.

1. ZDIAGNOZUJ POTRZEBY
Wciąż pokutuje mit, że seniorzy potrzebują głównie kursów komputerowych. A sprawdziłeś, czy potencjalni uczestnicy twojego projektu będą z tych umiejętności korzystali? Czy zapytałeś ich o zdanie? Może zamiast pełnego kursu IT (information technology) zaproponujesz coś, co przyda im się w codziennym życiu, np. opanowanie nowej aplikacji w smartfonie, pomoc w założeniu i obsłudze konta mailowego lub w uruchomieniu komunikatorów. W bardziej zaawansowanych projektach można pokusić się o wspólne tworzenie strony internetowej dla lokalnego środowiska seniorów. Ale może być i tak, że emeryci wcale nie chcą ślęczeć nad telefonem czy komputerem, a wolą ruszyć w teren, by coś zwiedzić i udokumentować to chociażby w postaci zdjęć. Zanim więc zabierzesz się do pisania oferty dla osób starszych, dowiedz się, czego NAPRAWDĘ potrzebują. Skorzystaj z wiedzy pracowników miejscowych domów kultury i bibliotek czy też członkiń kół gospodyń wiejskich. Doskonałym źródłem informacji są również rady seniorów.

2. ZADBAJ O PROMOCJĘ
W budżecie projektu zaplanuj wydatki na promocję – druk ulotek, ogłoszenia w radiu i lokalnej prasie lub w miejscowej telewizji. Nie bój się też wysyłać informacji z prośbą o bezpłatne nagłośnienie tematu – proponujesz przecież darmowy udział w międzynarodowych projektach, więc media z pewnością chętnie o tym poinformują. Staraj się rozkładać ulotki tam, gdzie seniorzy często bywają. Zamiast wrzucać je do przypadkowych skrzynek na listy – lepiej zostaw je w przychodniach, bibliotekach osiedlowych i domach kultury. Poproś także księży z okolicznych parafii, by wspomnieli o twoim projekcie w ogłoszeniach.

3. ZACHĘCAJ RÓWNIEŻ PANÓW
W realizowanych w Polsce projektach biorą udział głównie kobiety. Nie ma złotego środka gwarantującego zaangażowanie mężczyzn, ale trzeba próbować. Pamiętaj, że panowie chętniej niż w działania związane z kulturą włączają się w te o charakterze społecznym. Wykorzystuj też ich umiejętności techniczne, np. zaproponuj im rolę fotoreporterów. W podlaskiej gminie Supraśl, gdzie lokalna organizacja przygotowuje seniorów do utworzenia punktu informacji turystycznej oraz do roli przewodników, mężczyźni zgłosili się chętnie! Staraj się, by panowie czuli, że – biorąc udział w projekcie – tworzą coś atrakcyjnego dla lokalnej społeczności. To dla nich mobilizujące!

4. ZWRACAJ UWAGĘ NA TALENTY
Nie traktuj wszystkich jednakowo – każdy senior ma inne umiejętności, inne motywacje i inne potrzeby. Staraj się dokładnie poznać wszystkich uczestników: ich wykształcenie, doświadczenia zawodowe, zainteresowania, marzenia (zwłaszcza te niespełnione) i talenty. Jeżeli chcesz, by chętnie uczestniczyli w proponowanych działaniach, dawaj im różne możliwości. Każdy może pełnić inną funkcję w zespole: niektórzy lubią pisać, inni fotografować, a jeszcze inni – tworzyć bazy kontaktów czy zajmować się organizacją wydarzeń. Dobrze, by seniorzy czuli, że nie tylko są słuchaczami, ale też mają swój wkład w realizację projektu.

5. WYKORZYSTAJ POTENCJAŁ MŁODSZYCH SPOŚRÓD SENIORÓW
Jeżeli rzeczywiście pojawi się potrzeba organizacji kursów komputerowych czy innych zajęć „technicznych”, lepiej, by obsługi nowoczesnych sprzętów i programów uczyli seniorów ich rówieśnicy lub osoby niewiele młodsze, a nie np. studenci. Ludzie z tego samego pokolenia posługują się bowiem podobnym słownictwem.

6. JĘZYKI SĄ WAŻNE, ALE...
Jeżeli planujesz projekty językowe lub mobilności zagraniczne, najlepsze efekty osiągniesz, angażując do nich osoby, które już wcześniej miały styczność np. z językiem angielskim. Wtedy warto zorganizować im przyspieszony kurs lub zajęcia poszerzające słownictwo związane z projektem. Gdy seniorzy będą mieli okazję wykorzystać język obcy w praktyce, wspieraj ich, bądź gotowy do pomocy, zachęcaj do przełamywania barier. To ważne, by czuli, że w każdej chwili mogą na kogoś liczyć.

7. CHWAL POSTĘPY
Seniorzy potrzebują zauważenia i docenienia. Osoby starsze chwal więc za każdą aktywność! W naszych działaniach pomagamy ludziom nawiązać, a później utrzymać dobre relacje. I dużo się do siebie uśmiechamy. Uczestnikom projektów nie szczędzimy miłych słów.

8. ZADBAJ O INFORMACJĘ ZWROTNĄ
Pytaj seniorów, co ich zdaniem trzeba poprawić lub rozwinąć przy realizacji kolejnych planowanych projektów. Zadowoleni emeryci chętnie wrócą, by ponownie uczestniczyć w twoim przedsięwzięciu, a nawet pomóc przy jego prowadzeniu.

9. REKLAMUJ EFEKTY
Po zakończeniu projektu zamieść relację z jego realizacji chociażby w mediach społecznościowych. Krótka informacja, kilka zdjęć oraz film, w którym seniorzy opowiedzą, jakie korzyści przyniósł im udział w przedsięwzięciu, z pewnością zachęcą innych do uczestnictwa w tego typu inicjatywach.

Jolanta Wołągiewicz – edukatorka, specjalistka ds. edukacji dorosłych w SSP i Ośrodku Wspierania Podlaskich Rad Seniorów, koordynatorka projektów Erasmus+. W latach 2019–2022 przewodnicząca Rady Seniorów przy Marszałku Woj. Podlaskiego. Laureatka konkursu EDUinspirator 2021.

Jan Oniszczuk – dziennikarz prasowy i telewizyjny, edukator, prezes zarządu Stowarzyszenia Szukamy Polski, które zostało laureatem konkursu EDUispiracje 2021 w kategorii „Aktywne uczestnictwo”.

Zainteresował Cię ten tekst?
Przejrzyj pełne wydanie Europy dla Aktywnych 1/2023: