treść strony

Biblioteka na miarę Europy

Promocja cyfryzacji i czytelnictwa. Lekcje włoskiego, nauka gry na ukulele, warsztaty oswajania stresu. O kreatywnej przestrzeni Miejskiej Biblioteki Publicznej w Żorach opowiada jej dyrektor Aleksandra Zawalska-Hawel*

  • Dzięki działaniom pani dyrektor biblioteka prężnie działa i jest nowoczesna

    fot. @uwiecznieni.pl

Wielu ludzi wciąż kojarzy bibliotekę głównie z wypożyczalnią książek. Trudno przełamać ten stereotyp?
Żorska biblioteka od dawna nie jest jedynie świątynią książek, lecz prężną instytucją kultury i jednym z najlepszych miejsc dla edukacji pozaformalnej dorosłych. Aby tak się stało, musieliśmy zadać sobie wiele pytań. Jaki kierunek chcemy nadać działaniom biblioteki? Czy chcemy mieć wpływ na rozwój społeczności? A także: jaka powinna być biblioteka, w której chętnie spędzalibyśmy czas?
Odpowiedzi wskazały nam kierunek przemian – stworzyliśmy przestrzeń, w której w otoczeniu książek zdobywa się wiedzę i dzieli umiejętnościami. W naszym zespole oprócz dyplomowanych bibliotekarzy pracuje np. artysta plastyk, historyk, etnograf, anglista, filmoznawca, coach, specjalista IT i psycholog. I niemal każdy z nich poza standardową obsługą czytelnika prowadzi autorskie zajęcia edukacyjne. 

Jaką rolę w poszerzaniu zakresu działalności biblioteki odgrywa program Erasmus+ w sektorze Edukacja dorosłych?
Przede wszystkim otwiera drzwi szeroko pojętej edukacji pracownikom i edukatorom osób dorosłych, a poprzez nich – także naszym użytkownikom. To dzięki Erasmusowi mogliśmy wyjechać za granicę, aby uczyć się od innych. Odwiedziliśmy wiele bibliotek, w tym skandynawskie, które są uznawane za najlepsze w Europie. Nie tylko podpatrywaliśmy pracę bibliotekarzy podczas job shadowing, lecz zbieraliśmy także informacje na temat marketingu i trendów w zarządzaniu zbiorami. Uczestniczyliśmy również w konferencjach dotyczących nowoczesnego bibliotekarstwa. Część pracowników wzięła udział w kursach języka angielskiego. 

Z projektów korzysta także lokalna społeczność.
To prawda. Przygodę z Erasmusem+ zaczęliśmy w 2017 r. od projektu partnerskiego „Migruj do biblioteki”. Pozwolił on naszym bibliotekarzom zdobyć umiejętności niezbędne do prowadzenia edukacji pozaformalnej na rzecz włączenia społecznego migrantów. W projekcie „Odpowiedzialny tata. Edukacja rodzicielska w bibliotece” wspieraliśmy mężczyzn w rozwijaniu odpowiedzialnego ojcostwa. Projekt „Most Sztuki” powstał z kolei jako odpowiedź na konsekwencje pandemii, która spowodowała wzrost problemów psychicznych i emocjonalnych wśród osób w wieku 50+.
Dzięki różnego rodzaju warsztatom, w tym z arteterapii, pomagaliśmy uczestnikom lepiej radzić sobie z nieoczekiwanymi sytuacjami. W międzyczasie zrealizowaliśmy także dwie mobilności kadry edukacyjnej: „Kurs na sukces w bibliotece” i „Pracuj w europejskim stylu”.

Obecnie działamy w projekcie partnerskim „StoryGen”, w którym uczymy się, jak wykorzystywać nowoczesne metody cyfrowe w edukacji, opowiadaniu historii i podnoszeniu wartości lokalnego dziedzictwa kulturowego. Przymierzamy się także do realizacji inicjatywy „Klimat na czytanie” – razem z bibliotekami partnerskimi będziemy szukać sposobu na tych, którzy czytają mało lub wcale. Wierzę, że z powodzeniem!

A czy w stałej ofercie biblioteki znajdują się równie inspirujące propozycje?
Jest ich cały wachlarz. Wymienię tylko niektóre. Dla dorosłych prowadzimy zajęcia plastyczne „Sztuka moja pasja”, lekcje włoskiego „Amo l'italiano”, klub dyskusyjny w języku angielskim „Chatting with Tea”, spotkania filmowe „uMOVIEni na wieczór”, naukę gry na ukulele oraz na gitarze, warsztaty coachingowe „Kobieca perspektywa”.

Często gościmy także edukatorów z zewnątrz, którzy prowadzą zajęcia z pisania pamiętników, płaskorzeźby, lektorskie, poezji śpiewanej, komunikacji czy radzenia sobie ze stresem. Regularnie organizujemy festiwal literacki „Żar Literatury”, ŻUK Żorski Ukulele Festiwal, Noc Bibliotek, koncerty oraz niezliczoną wprost liczbę spotkań, twórczych dyskusji i wystaw sztuki. A wszystko to w pięknym, nowoczesnym i przyjaznym budynku, zrewitalizowanym ze środków UE.

Jakie jeszcze korzyści czerpiecie z udziału w projektach europejskich?
Każdy zrealizowany projekt przynosi wzrost kompetencji naszego zespołu w zakresie tworzenia atrakcyjnej oferty bibliotecznej. Współpracując z partnerami, mamy możliwość wymiany doświadczeń, także tych dotyczących tematów ważnych społecznie, jak praca z migrantami czy osobami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Coraz częściej sami gościmy bibliotekarzy, również z zagranicy. Dzięki udziałowi w projektach wydaliśmy też dwie publikacje z przykładami dobrych praktyk: „Migrate To Library. Good Practices i Art Bridge. The Road To Harmony”. 

*Aleksandra Zawalska-Hawel – dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Żorach, zwyciężczyni konkursu EDUinspirator 2016. Tworzy i koordynuje wiele projektów, także międzynarodowych 

Publikacje biblioteki z przykładami dobrych praktyk na: bit.ly/3T7L2d3, bit.ly/48wjYsk