Eksperci dla FRSE

Na starcie warto wytłumaczyć się z tytułu. Logika jest prosta: najważniejszym wyzwaniem w historii świata jest kryzys klimatyczny, zatem szkolenia z tego obszaru automatycznie zyskują rangę najważniejszych na świecie! Sam tytuł nawiązuje do znakomitej serii podcastów The biggest story in the World1, w której dziennikarze brytyjskiego dziennika „The Guardian” opowiadają o tym, jak uczyli się pisać o kryzysie klimatycznym.

Bo to działa
Wyzwania klimatyczne to, moim zdaniem, jeden z obszarów, w których trener bardzo łatwo może dostrzec sens tego, co robi. Nie łudzę się, że zorganizowanie jednego wystąpienia na temat degradacji środowiska uchroni świat przed katastrofą. Jednak naszym – edukatorów – zadaniem jest rozwijanie kompetencji ludzi, a badania poka-
zują, że poziom edukacji wpływa na chęć angażowania się w działania na rzecz rozwiązania kryzysu klimatycznego.
Im większa jest społeczna świadomość tego, że zmiany w środowisku naturalnym mają swoje źródła w działalności człowieka, tym chętniej ludzie włączają się w inicjatywy proekologiczne2. Na dodatek im bardziej są wyedukowani, tym trafniejszych wyborów dokonują w ramach swojej aktywności. Częściej wybierają działania efektywne, a nie tylko te, które jako pierwsze przychodzą im do głowy. To jasny sygnał, że wszystko zaczyna się od edukowania – a któż zna się na tej dziedzinie lepiej od nas?

Zatem rozwijajmy
Społeczna świadomość na temat problemów klimatycznych rośnie. Nic dziwnego zatem, że jest ona coraz większa również wśród trenerów (przykładem może być działalność grupy „Trenerzy dla Planety” na Facebooku). Moim zdaniem teraz jest czas na to, żebyśmy służyli sprawie tym, co potrafimy najlepiej – edukowaniem. Pisaniem tekstów, nagrywaniem podcastów i rozmów, tworzeniem materiałów wideo. Wiemy, jak uczyć, wiemy, jak przekonywać, więc korzy-
stajmy z tego. Tym bardziej że – jak już wspomniałem – takie nauczanie ma głęboki sens.

Uczyć efektywności
Jako trener czy mówca na co dzień pracuję głównie z biznesem (co nie jest nietypowe w naszej branży). Mam kontakt z przedsiębiorcami, którzy są nastawieni na realizację założeń, osiąganie celów, skuteczność prowadzonych działań.
Z osobami, które rozumieją, że jeśli jakieś badania pokazują nam efektywność danej strategii perswazyjnej, to należy sprawdzić, czy nam się ona przyda. Wspierając ludzi w działaniach proklimatycznych, powinniśmy to samo mieć na uwadze. Uczmy wykorzystywania metod efektywnych, dających szansę sukcesu. Przykłady? Heurystyka dostępności3 mówi nam, że zdarzenia, z którymi często się stykamy i mamy do nich bardziej emocjonalny stosunek, wydają się nam bardziej prawdopodobne. Zatem opowiadając o zmieniającym się klimacie, nie odwołujmy się wyłącznie do topniejących lodowców czy niedźwiedzi polarnych, ale pokazujmy odbiorcom zmiany zachodzące w ich najbliższym otoczeniu4.
Jeśli wiemy, że ludzie niechętnie reagują na słowo „podatek”, ale już „offset”5 nie budzi aż tak negatywnych emocji, wykorzystajmy tego rodzaju mechanizm – komunikujmy to, co możemy zrobić wspólnie dla klimatu, przy użyciu bardziej „przyjaznych” wyrażeń.

A może popracować bez pieniędzy?
Ludzie w różnym stopniu są gotowi na wprowadzenie zmian, które mają szansę zmniejszyć problem globalnego ocieplenia, choć każdy z nas w innym stopniu – łatwiej zrezygnować z plastikowych słomek niż z weekendowych wypadów do którejś z europejskich stolic.
Badania pokazują, niestety, że najrzadziej decydujemy się na te aktywności proekologiczne, które miałyby największy sens – działanie w organizacjach pozarządowych, wolontariat, nacisk polityczny. Zatem, jeśli jesteś trenerem, zapukaj do drzwi jakieś organizacji działającej na rzecz klimatu. Zaproponuj: „A może was przeszkolę?” albo „Czy chcielibyście skorzystać z moich kompetencji?”. Co najważniejsze, nie musisz znać się na tematach bezpośrednio związanych z ochroną klimatu. Każda z tych organizacji potrzebuje też rozwoju w obszarze kompetencji, którymi zajmujesz się na co dzień. Są to przecież po prostu podmioty starające się działać efektywnie w skomplikowanym świecie. Z pewnością znajdzie się temat, w którym możesz im pomóc.

A na koniec...
...polecam, wręcz nakłaniam wszystkich do lektury publikacji Klimatyczne ABC (nie sposób wymienić wszystkich znakomitych autorów, którzy przyczynili się do jej powstania). Została wydana przez Uniwersytet Warszawski i jest dostępna za darmo w wersji elektronicznej6. Po raz pierwszy tak kategorycznie zachęcam do zapoznania się z jakimś tekstem, ale też po raz pierwszy piszę o tak ważnym temacie.

1 bit.ly/2VdvlFB.
2 Pokazują to między innymi raporty Ziemianie atakują; ziemianieatakuja.pl
3 Więcej informacji na temat heurystyki dostępności można znaleźć w książce: Kahneman, D. (2012). Pułapki myślenia.
O myśleniu szybkim i wolnym. Poznań: Media Rodzina.
4 Taką linię przyjął „The Guardian”, który w swoich tekstach na temat zmian klimatycznych nie zamieszcza ilustracji
z niedźwiedziami polarnymi.
5 Dostępne są już badania, które pokazują, że użycie „łagodniejszych” wyrażeń sprawia, że większa liczba osób jest gotowa
zgodzić się na pewne formy opłat klimatycznych; bit.ly/3BDLx3H [dostęp: 25.05.2021].

Źródło: platforma EPALE https://epale.ec.europa.eu/pl